Ortaokul Matematik Ders Kitaplarındaki Metinlerin Okunabilirliği ve Anlaşılabilirliği Üzerine ÖğretmenÖğrenci Görüşleri


Çelik T., Çetinkaya G., AYDOĞAN YENMEZ A.

Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, cilt.53, sa.1, ss.1-28, 2020 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Dilsel açıdan öğrenci düzeyine uygun biçimlendirilmiş matematik ders kitaplarının öğrencilertarafından daha iyi anlaşılacağı varsayılmaktadır. Metinlerin okunabilirliğini ölçen çeşitliformüller geliştirilmiştir. Bu çalışmada okunabilirlik kavramı, tümce uzunluğu değişkeniyle elealınmıştır. Nitel yaklaşım içinde durum çalışması olarak planlanan bu araştırmada Milli EğitimBakanlığı (MEB) ve özel yayınevleri tarafından yayımlanan, Talim ve Terbiye KuruluBaşkanlığı onaylı ve 2017-2018 öğretim yılında devlet okullarında okutulan 5., 6., 7., 8. sınıfmatematik ders kitaplarındaki bilgi, soru ve çözüm düzeyindeki metinlerin okunabilirlik düzeyiile bu metinlerin anlaşılabilirlikleri, öğrenci ve öğretmen bakış açısıyla sorgulanmıştır. Bubağlamda 18 matematik öğretmeninden ve bu öğretmenlerin 5., 6., 7., 8. sınıf düzeyindekitoplam 181 öğrencisinden, Çetinkaya-Uzun okunabilirlik formülüyle düşük, orta ve yüksekdüzey olarak belirlenmiş okunabilirlik değerine sahip bilgi, soru ve çözüm metinlerinin tümceuzunluğu ve anlaşılabilirliğine ilişkin görüşleri alınmıştır. Öğrenciler metinleri genellikleanlamayı engellemeyecek düzeyde okunabilir bulmuş, öğretmenler ise kolaylıklaanlamlandırılabilecek düzeyde bulmuşlardır. Öte yandan öğrenciler metinleri genellikle orta veiyi düzeyde anlaşılabilir öğretmenler ise genellikle iyi düzeyde anlaşılabilir bulmuşlardır.Görüşler incelendiğinde öğretmenler, metnin yapısı dışında ortaokul matematik derskitaplarındaki metinlerde günlük yaşamdan örneklerin artırılmasını; öğrenciler ise çoklutemsillerin kullanılmasını, yoğun sembol kullanımının azaltılmasını, yaşantısal ve deneyimselaçıdan yaş düzeylerine uygun örneklerin artırılmasını istemektedirler.Anahtar sözcükler: Matematik eğitimi, ders kitapları, okunabilirlik, anlaşılabilirlik, öğretmengörüşü, öğrenci görüşü.
It is not only the student's responsibility to understand a text. Whether or not the texts presented to students are prepared in accordance with their level directly affect the comprehensibility of the text. Many formulas have been developed to measure the readability of texts. The sentence length is one of the important variables in the readability formulas. The case study method was used in this study and 5th, 6th, 7th, 8th grade mathematics textbooks which were published by private publishers and approved by Ministry of National Education in 2017-2018 academic year were analyzed. In this context, the relationship between the readability scores of the texts at the level of knowledge, questions and solutions in the middle school mathematics textbooks and the comprehensibility of these texts were investigated. In this regard, the views of 18 mathematics teachers and 181 students at the 5th, 6th, 7th and 8th grades were taken on the comprehensibility of low, medium and high readability of knowledge texts, questions and solution texts. The students generally found the texts to be readable at a level that would not obstruct the understanding, and the teachers found it to be easily understandable. On the other hand, the students generally found the texts to be understandable at the medium and good level and generally understandable. Results showed that, teachers, except for the structure of the text in the middle school textbooks, want to; be increased the number of the daily life problems; be reduced the use of intensive symbols, and be increased the problems that are appropriate for their age and experience. Moreover, the students, except for the structure of the text in the middle school textbooks, want to be used multiple representations.