Çocukluk Çağı Duygusal İhmal ve İstismarının Duygu Düzenleme, Umut, Okul Bağlılığı ve Akran İlişkileri Üzerine Etkileri

Duygusal ihmal ve istismar yaşantısı psikolojik iyi oluş, okul yaşantısı ve akran ilişkileri gibi bireysel ve sosyal pek çok alan üzerinde etkiye sahiptir ve yarattığı tahribat bireyin yaşamı boyunca devam etmektedir. Duygusal ihmal yaşayan çocuklar okulda zorluk yaşamakta ve bu zorluk karşısında kendilerini umutsuz ve çaresiz hissedebilmektedirler (Collins ve Gunner, 1990, Crittenden,1992). Bu kapsamda söz konusu çalışma duygusal ihmal ve istismar yaşantısı ile çocuğun duygusal öz düzenleme, akran ilişkileri, okul bağlılığı ve umut arasındaki karşılıklı ilişkileri bütüncül olarak görebilmeyi hedeflemektedir

Araştırma genel olarak lise çağındaki ergen bireylerin algıladıkları çocukluk çağı duygusal ihmal ve istismar yaşantılarının onların umut düzeyleri, duygu düzenleme becerileri, okula bağlılık düzeyleri ve akran ilişkileri üzerindeki etkisini saptamayı hedeflemektedir.

Veriler amaçlı örnekleme ile, Ankara ilinde okumakta olan 564 lise öğrencisinden toplanmıştır. Veri toplama sürecinde Çocukluk Çağı Travma Ölçeği, Sürekli Umut Ölçeği, Okula Bağlanma Ölçeği, Ergenler İçin Duygu Düzenleme Ölçeği ve Akran İlişkileri Ölçeği kullanılmıştır.

Araştırma soruları kapsamında yürütülen yol analizi sonucunda veriler; duygusal ihmalin Umut, okula bağlanma, duygu düzenleme ve akran ilişkilerini manidar ve negatif yönde yordadığını, duygusal istismarın ise duygusal ihmal ile birlikte modellendiğinde sadece akran ilişkilerini ve okul bağlanma düzeylerinin manidar ve pozitif yordadığını ancak bu yordayıcılık düzeyinin düşük olduğunu göstermektedir.

Duygu düzenleme ve sürekli umut değişkenlerinin aracılık etkisi incelendiğinde ise duygusal ihmalin okula bağlanmayı ve akran ilişkilerini hem doğrudan hem duygu düzenleme ve umut aracılığı ile yordadığı görülmektedir. Duygusal istismar ise okula bağlanma ve akran ilişkilerini sadece doğrıdan ve pozitif yordamaktadır. Bulgular ana-babalık ve okulun önleme ve güçlendirme rollleri bağlamında tartışılmıştır.