Cumhuriyet Döneminde Aydınlanma Hareketi: Köy Enstitüleri


Creative Commons License

Aysal N.

100 Yılında Türkiye Cumhuriyeti, BİRLİK GÜLTEKİN KAMİL, Editör, Atılım Üniversitesi Yayınları, Ankara, ss.63-83, 2024

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Mesleki Kitap
  • Basım Tarihi: 2024
  • Yayınevi: Atılım Üniversitesi Yayınları
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.63-83
  • Editörler: BİRLİK GÜLTEKİN KAMİL, Editör
  • Ankara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Cumhuriyet aydınlanmasının eğitim alanında özgün ve çok ses getiren uygulamalarından birisi

şüphesiz Köy Enstitüleri’dir. 17 Nisan 1940 tarihinde 3803 sayılı kanunla açılan Enstitülerin amacı,

köyü ve köylüyü eğitim yoluyla aydınlatarak kalkındırmak, köy öğretmeni başta olmak üzere köye yönelik

mesleklerde eğitilmiş elemanlar yetiştirmekti. Hazırlıkları 1935’te başlayan ve 1937’de denemesine

girişilen bu sisteminin kuramcı ve kurucusu İsmail Hakkı Tonguç’tur. Türk eğitim tarihine öğretmen

ve eğitim yöneticisi olarak önemli katkılarda bulunan Tonguç’un fikirleri ve alın teri ile şekillenen

Köy Enstitüleri, Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ve Milli Eğitim Bakanı Hasan Âli Yücel’in destekleriyle

kuruluş amaçlarının çok üstünde bir başarı göstermiş, köyün/köylünün sorunlarını ortaya koyan ilerici

bir kuşağın yetişmesini sağlamıştır. Enstitülerde ekonomik ve toplumsal kalkınma birlikte hedeflenmiş,

Türk köylüsünün üzerindeki bilgisizlik ve cahillik örtüsü kaldırılmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada

Köy Enstitüleri’nin kuruluş amaçları ve faaliyetleri ele alınacak, Enstitülerin kapatılmasına yol açan

olumsuz propaganda ve eleştiriler üzerinde durulacaktır.