Akademik Veri Yönetim Sistemi
II. Uluslararası Yükseköğretim Çalışmaları Konferansı, Antalya, Türkiye, 12 - 14 Ekim 2017, ss.78-79, (Özet Bildiri)
Otorite, öğrenme-öğretme süreçlerinin temel bir parçasıdır. Eğitim
çalışmalarında pedagojik otorite ve gücün otoriter kullanımı arasında genellikle bir
ayrım yapılmaktadır. Bu ayrım, otoritenin olumlu ve olumsuz yönleri arasında
sürekli devam eden bir gerilimi işaret etmektedir (Harjunen, 2009). Otorite kavramı,
eğitim literatüründe sıklıkla güç kavramı ile birlikte kullanılmaktadır. Güç
otoritenin içine gömülüdür. Güç kavramı, eleştirel pedagoji çalışmalarında
tahakküm ve baskı aracı olarak gücün kötüye kullanılması ile ilişkilendirilerek
tartışılmaktadır (Rogers, 2011, 3) Otoriteryanizm ise, “gücün yanlış kullanımı, adil
kullanılmaması veya aşırı kullanımı ya da kötüye kullanılması” gibi anlamlarda
kullanılmaktadır (Watt, 1982, 21). Bir entelektüel olarak öğretmenin uzmanlık
gücünü ve pedagojik otoritesini, gücün otoriter kullanımı ve bu otoritenin sınırları
ikileminde tartışan Giroux (1985), ve Freire (2000)’in bu kavramlara ilişkin
önermeleri, bu çalışmanın çerçevesini oluşturmaktadır.
Giroux’a göre (2004) kamusal eğitim ve yüksek öğretim, bireylerin toplumsal
vatandaşlık becerilerinin ne anlama geldiği ile demokratik ve kolektif yaşam
olanaklarının nasıl genişletilebileceğinin öğrenebileceği sınırlı bir kaç alandan
birisidir. Böyle bir alanda bireylerin ve toplumun dönüşümünde temel rol oynaması
beklenen üniversiteler ve öğretim üyelerinin pedagojik otoritesini eğitim
hizmetinden yararlanan öğrencilerin gözünden incelenmesi araştırmaya değer bir
konu olarak görünmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de bir devlet üniversitesinin
eğitim fakültesinde öğrenim görmekte olan lisansüstü öğrencilerin, öğretim
üyesinin otoritesinin kaynağını ve bunun pratiğe yansımalarının pedagojik otorite
ve otoriteryanizm ikileminde ve geriliminde ampirik bulgular ekseninde
çözümlenmesi amaçlanmıştır. Bu çerçevede, öğretim üyelerinin-öğrenciler ile
etkileşimlerinde; kullandıkları yetki türlerinin neler olduğu, öğretim üyesinin yetkisinin/gücünün kaynağının ne olduğu ve öğrencilerin bu yetkiyi/gücü
sorgulamalarının mümkün olup olmadığına ilişkin sorulara yanıt aranacaktır.
Araştırma nitel araştırma yaklaşımlarından durum çalışması ile desenlenmiştir.
Katılımcıların belirlenmesinde anabilim dalı, öğrenim düzeyi ve cinsiyet gibi
değişkenler çeşitlilik kaynağı olarak alınacaktır. Buna göre, araştırmaya eğitim
bilimlerinin dört alt disiplininden toplam sekiz öğrenci ile görüşülecektir. Veri
toplama aracı olarak açık uçlu sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme
formu kullanılacaktır. Araştırma verilerinin geçerlik ve güvenirlik analizlerinde, iç
geçerliği sağlamak için uzman incelemesi, katılımcı teyidi, bulguların doğrudan
alıntılarla verilmesi, veri toplama aracının ve bulguların ilgili alan yazınla
tutarlılığını karşılaştırmak gibi çalışmalar yapılacaktır.