Batı Ortaçağı’nda Hastalık Kavramı


Arda B.

Güneş Kitabevi, Ankara, 1997

  • Yayın Türü: Kitap / Mesleki Kitap
  • Basım Tarihi: 1997
  • Yayınevi: Güneş Kitabevi
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Ankara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Tıp tarihinin çeşitli yer ve dönemlerinde ortaya çıkan buluşlar, uygulamalar, okullar ve kurumlarla ilgili araştırmalar " Tıp Tarihi " alanındaki ürünlerin çoğunluğunu oluşturur. Bu doktora tezi çalışmasında, inceleme konusu olarak seçilen, tıbbın kendisi ve içeriği- hatta bir yerde tıbbi paradigmalar- değil; bütün bunlara temel oluşturan "Tıp Düşüncesi 'dir. Bir başka deyişle, söz konusu kavramsal yapının altında yatan mantık ve işleyiş süreci incelenmek üzere seçilmiştir. " Batı Ortaçağı ", insan zihninin İşleme yasalarının üretilen bilgiye ve dünya görüşüne yansıması açısından kendine özgü ve ilgi çekici bir modeldir. Batı Ortaçağı insanı zihniyetinin onun ürettiği dünya tasarımına yansımasının Tıp ve Patoloji kuramlarında karşımıza çıkan görünümünü araştırmakla, bu döneme ilişkin tıp tarihi bilgilerimize yararlı ve daha derine inen bir katkı sağlayabilmek amaçlanmıştır, özellikle " Hastalık " kavramına ilişkin zihni mekanizmaların daha önceki dönemlere ait " prototipleri" ni ve kaynaklarını, günümüzün Okul Tıbbı ve Halk Tıbbı içindeki uzantılarını yakalayabilmenin, " Tıp Düşüncesi"nin yapısı ve evrimi üzerindeki anlayışımızı zengînleştirebileceği düşünülmüştür. Bu amaçla, sadece Batı Ortaçağı dünyasındaki hastalık kavramının incelendiği bu tezde, öncelikle " tıp düşüncesi ", " tıp kültürü ", " hastalık kavramı ", " Tarihsel antite ve Batı Ortaçağı antitesi " gibi kavramlar açıklanmıştır. Daha sonra, genel olarak insan düşüncesinde ve özel olarak da tıp düşüncesinde " etki ve etki göçü " kavramlarının ele alındığı bu çalışmada; söz konusu çağın düşünsel yapısı, onu doğuran ana etkenlerle ve bu yapının ana özellikleriyle ayrıntılı olarak irdelenmiştir. Batı Ortaçağı'ndaki tıp düşüncesinin; îlkçağ tıbbının Ortaçağa bıraktığı mirasın ve Galenik paradigmanın yozlaşarak çökmesinin yarattığı biçimiyle değerlendirilmesinden sonra hastalık kuramlarına genel bir bakışla, incelenen bu düşüncenin günümüzün tıp düşüncesine yansıyan uzantılarına yer verilmiştir.