‘Manevi İyi Oluş’ Kavramının Ortaya Çıkışı ve Tanımlanması


Creative Commons License

Tan H. N., Yıldız M.

DİNİ ARAŞTIRMALAR, cilt.0, sa.59, ss.447-476, 2022 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 0 Sayı: 59
  • Basım Tarihi: 2022
  • Doi Numarası: 10.15745/da.1175149
  • Dergi Adı: DİNİ ARAŞTIRMALAR
  • Derginin Tarandığı İndeksler: ATLA Religion Database, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.447-476
  • Ankara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İlk defa 1971 yılında kullanılmaya başlanan manevi iyi-oluş kavramı, günümüz din psikolojisi çalışmalarında sıklıkla kendisine atıfta bulunulan bir kavram haline gelmiştir. Bununla birlikte kavramın çerçevesini, kuramsal temellerini, etkileşim alanlarını ve gelişimini kapsayan çok yönlü çalışmalar oldukça sınırlıdır. Araştırma, bu sınırlılığı gidermek için manevi iyi-oluş kavramını tüm bu yönleriyle birlikte incelemeyi amaçlamakta ve manevi iyioluş kavramını açıklamaya yönelik yeni bir tanımlama denemesinde bulunmaktadır. Makalenin, manevi iyi-oluş literatürüne sunmak istediği önemli katkılardan biri de kavramın çerçevesini ve kuramsal temellerini ortaya koymaya çalışmasıdır. Bu çalışma temel olarak literatür araştırması yöntemiyle hazırlanmıştır. İlk önce manevi iyi-oluş kavramının semantik açıdan maneviyat ile ilişkisi ortaya konmuş ve maneviyatın “iyi-oluş”a katkıları neticesinde bu kavramın nasıl ortaya çıktığı incelenmiştir. Sonrasında kavramın içeriği, etkileşim alanları, yakından ilişkili olduğu yaklaşımları ve kuramsal temelleriyle ilgili görüşler değerlendirilmiştir. Konuyla ilgili literatürü oluşturan eserlerden bazıları da manevi iyi-oluşun etki alanlarını göstermesi ve kavramsallaşma sürecine sağladıkları katkılar açısından analitik olarak ele alınmış ve değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonucuna göre manevi iyi-oluş, bireyin iletişimde bulunduğu maneviyat alanlarından özgün bir “iyi-oluş” duygusu üretmesidir. Maneviyatın “iyi-oluş”a katkıları, Din Psikolojisi çalışmalarında manevi iyi-oluş kavramına duyulan ihtiyacı pekiştirmektedir. Manevi iyi-oluş, bu katkıların kişiler üzerindeki özgün yansımalarını ve olumlu etkilerini tespit edebilmek ve bu “iyi-oluş” türlerini ölçebilmek amacıyla yapılan bilimsel araştırmaların kavramsal bir ifadesidir.