Cemil Kavukçu nun Çocuk Kitaplarına Eleştirel Bir Bakış

Özçelebi H.

III. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu, Ankara, Türkiye, 5 - 07 Ekim 2011, ss.453-461

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.453-461
  • Ankara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

“ðyi aile terbiyesi almığ” çocukların, büyüyüp “sövme”nin kesinlikle yasak oldußu “bahçe”lerinden çıkıp yepyeni bir dünyaya, yani okula ve sokaßa adım atmalarının, “hayoğ”larla tanığmalarının öyküsü anlatılır Selo’nun Kuğları’nda. Bir bahçe ki avlusundan tren geçer; burada Kızılderililer de görülür, Tommiks gibi süt içen kovboylar da. Bahçenin dığında ise kocaman bir dünya vardır: sokaklar, geniğ çayırlar, sinemalar, okullar; erik bahçeleri; ev içleri; çalığan, erik çalan, oyun oynayan, dayak yiyen, ağaßılanan, dığlanan, hayal kuran çocuklar. Kavukçu, çocukların dünyasına, büyükler için yazdıßı öykülerde oldußu gibi, yazınsal anlayığından en ufak bir ödün vermeden, “Çocuklar sizin için yazıyorum.” demeden, çocuk için “edebiyat yapma”dan edebiyatın içinde kalarak, onlar için “yeni bir dil” yaratarak, sıradan yağamları sıra dığı bir anlatımla ortaya koyarak; kendi deneyimlerini, yağantılarını, gözlemlerini yeniden kurgulayarak girmeyi bağarmığtır. Kavukçu, aynı özeni BOPATO adlı üç ciltlik roman dizisinde de gösterir. Farklı dünyalara sahip üç köpeßin serüvenidir bu kitaplarda anlatılan, bir de çocukların ve ailelerinin köpeklere ve birbirlerine bakığı. Kitaplara verilen adlar da geliğigüzel verilen adlar deßildir: Havhav Kardeğlißi, Özgürlüße Kaçığ, Kafeste Bir Topik. Bu adlar bize dostluk, arkadağlık, kardeğlik; özgürlük tutkusu; kadirbilirlik; acımasızlık, hayvan düğmanlıßı/dostlußu gibi kavramları çaßrığtırır. Anlatılan hem hayvanların hem de insanların öyküsüdür. Hem kendi kafesini yaratanların hem de kafesin içinde bulunup da bu kafesin kapaßını açmak için her türlü savağımı verenlerin romanıdır BOPATO.” Bir Öykü Yazalım mı?” da hem okuma hem de yazma sevdalısı bir çocußun öykü yazma serüveni anlatılır bize. Bir yandan yazma eyleminin ağamaları –çocußa göre- kuramsal olarak verilirken, bir yandan da güzel bir öykünün kozası yavağ yavağ örülür. Anahtar Sözcükler: Cemil Kavukçu, çocuk edebiyatı, edebiyat eleğtirisi, çocuk edebiyatı eleğtirisi.

The story of children, who had a well-training from their families, going out to school and to street, and meeting “hayoğ” from their gardens where they grew up and where “swearing” is strictly prohibited, in Selo’s Birds (Selo’nun Kuğları). It is such a garden that train passes through its courtyard; Indıans are seen there, as well as cowboys who drink milk as Tommiks. There is also a huge world out of the garden: streets, broad meadows, cinemas, schools, plum orchards, home interiors; children stealing plums, playing games, being beaten, being humiliated, being excluded , dreaming. Kavukçu succeeded in entering the children’s world by editing his own experiences, life and observations, by staying in literature without literaturing, by creating a new language for the children, by revealing ordinary lives with extraordinary words without compromising any slight concession from his understanding of literary as in his stories written for adults; without saying “I’m writing for you, children.” Kavukçu, takes the same care of his series of three novels called BOPATO. It is the adventure of three dogs having different worlds and the view of the children and the families to both the dogs and each other, that is told in these books. The names given to the boks are not chosen randomly: the Fellowship of Bow-Wow (Havhav Kardeğlißi) , Esape to Freedom (Özgürlüße Kaçığ), A ‘Topik’ in the Cage (Kafeste Bir Topik). These names associate concepts such as friendship, companionship, fellowship, passion for freedom, cruelty, animal hostility/friendship to us. The stroy told is the story of both the animals and the human beings. BOPATO is the novel of who creates his own cage, lives in that cage, and fights for opening the cover of the cage. In Shall We Write a Story? (Bir Öykü Yazalım mı?), the story of the adventure of writing a story of a child who loves both reading and writing, is told. On the one hand, the stages of the act of writing is given -according to the child- theoretically, on the other hand, the cocoon of a beautiful story is slowly knitten. Key Words: Cemil Kavukçu, children’s literature, literary criticism, children’s literature criticism.