Dirençli kentlerin hangi sebeple maruz kalırsa kalsın beklenmedik şekilde oluşan kriz ve risk durumlarına karşı hazırlıklı olup sürdürülebilir ve akılcı çözümler sunabilen kentler olduğu bilinmektedir. Bu noktada kentin politika yapıcılarının ve karar vericilerinin sürdürülebilir mekanizmalarla söz konusu akılcı politikaları tüm bileşenlerle işbirliği içerisinde bütünsel yönetişim anlayışıyla üretmesi ve hayata geçirmesi esas alınmalıdır. Afetleri ve diğer risk durumlarını hazırlıklı olarak karşılayabilmek için sürdürülebilir finansman ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Geleneksel finansman araçları ile hedeflenen finansman arasında oluşan farkı kapatmak üzere ortaya konulabilecek bir dizi finansal çözüm ve mekanizmaların yenilikçi finansman modelleri altında toplandığı bilinmektedir. Diğer yandan Türkiye’de yabancıların konut edinimi ile vatandaşlık kazanması; dünyada 1980’ler itibariyle yaygınlaşmaya başlayan yatırım yoluyla vatandaşlık (CBI) programlarının bir bileşeni olarak 2017 yılı itibariyle gündeme gelmiştir. Antalya ili de TÜİK tarafından yayımlanan veriler incelendiğinde, yabancıların konut edinmek için tercih ettiği kentler arasında büyük oranda ikinci sırada yer alırken son iki yıldır ilk sırada yer almaktadır. Literatür incelendiğinde CBI programlarının yenilikçi finansman kaynakları arasında sayılabileceği görülmektedir. Karayipler örneğinde doğal afetlere karşı dirençlilik için yenilikçi bir finansman olarak CBI programlarının da tartışılması Türkiye’de de Antalya’nın bu potansiyeline yönelik tartışmaların yapılabileceği algısını uyandırmıştır. Özellikle altyapı gelişimi için gerekli finansman eksikliklerini bu örnekte olduğu gibi yenilikçi finansman kaynakları ile gidermek afet risklerini azaltma ve dayanıklılık sağlama noktasında kentlere önemli katkılar sunabilir. Zira OECD tarafından 2016 yılında yayımlanan ve dünyadan çeşitli kentleri kapsayan dirençli kentler temalı raporda Antalya ili dirençli kent olma yolundaki dünyadan farklı kentlerle birlikte incelenmiş ve bu konuda karşı karşıya kaldığı güçlüklerin başında göç yönetiminin olduğu ifade edilmiştir. Literatür incelemelerinde söz konusu vatandaşlık programlarının dirençli bölgeler yaratma konusunda ekonomik katkısı olacağı da tartışılmaktadır. Bu bağlamda yabancılar tarafından Antalya’da edinilen konutlar üzerinden yaratılan artı değerin dirençli kent yaratmak noktasında yerel kamu ekonomisine katkısı ve yabancı göçlerin yönetimine dair politikalar ile yasal ve düzenleyici çerçevelerin oluşturulma potansiyeli tartışılacaktır. Bu çalışma, yaratıcı finansman, uluslararası göç ve dirençli kentler arasındaki bağlantıyı inceleyerek ilgili literatür boşluğuna dikkat çekerek sürdürülebilir kentsel büyümeyi desteklemek için bu unsurların nasıl bir araya getirilebileceğine ışık tutmayı amaçlamaktadır.
Araştırma Sorusu: Dirençli kentleri hayata geçirirken sürdürülebilir finansman kaynaklarını desteklemek için yaratıcı finansman, uluslararası göç nasıl bir araya getirilebilir?

Çalışmada dokuman analizi ve gri literatür kullanılarak karma bir yöntemle spesifik bir göç programı olan yatırım yoluyla vatandaşlık (CBI) programlarının dirençli kentler yaratmak adına yerel ekonomiye olası katkısı tartışılmaya çalışılmıştır. İkincil veriler olarak kullanılan uluslararası kuruluşların raporları, devlet veri tabanları ile kamu kurumlarının raporları ile akademik yayınlar incelenerek nicel ve nitel içgörüler ortaya konulmaya çalışılmıştır(Karppinen & Moe, 2012; Lawrence, 2012; Rothstein & Hopewell, 2009) Bu çalışmada yabancıların konut edinimi yöntemiyle vatandaşlık edinmesine ilişkin kamu kurumlarından açık veri olarak elde edilen ikincil veriler arasında TÜİK tarafından yayınlanan yabancılara konut satış verileri yer almaktadır. Diğer taraftan Gayrimenkul Bilgi Merkezi Anonim Şirketi (GABİM) tarafından yabancıların konut satışından önce zorunlu olarak aldıkları değerleme raporlarına ilişkin 2021 yılından itibaren derlenen veriler söz konusu kurum ile iletişime geçilerek resmi yazı ile alınmıştır. Bahsi geçen ikincil veriler karşılaştırmalı olarak kullanılarak Antalya ilinin artan önemi ortaya konulacaktır. Kapsamlı literatür taraması ile güncel araştırmalar incelenerek kavramsal çerçeve oluşturulmuştur. Öte yandan uluslararası kuruluşların yayınladıkları bilgi notları, çalışma makaleleri, sektör raporları da konunun çerçevesini kapsamlı şekilde oluşturabilmek adına incelenmiş ve çalışmada kullanılmıştır. Kalkınma ajanslarının, kent konseyinin ve TC. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın çeşitli raporları gibi resmi kurumlar ile çeşitli hükümet dışı kuruluşlardan elde edilen raporlar da gri literatür kapsamında ele alınmıştır.

Dirençli kentlerin çeşitli yenilikçi finansman modelleri yoluyla ekonomik dayanıklılıklarını artırabileceği ve böylece doğal afetlerin ekonomik yansımalarını telafi etmek için yeni finans kaynaklarından etkin bir şekilde yararlanabileceği anlaşılmaktadır. Bu yenilikçi yöntemler, iyileşmenin yanı sıra uzun vadeli sürdürülebilirliği de teşvik edecektir. Öte yandan uluslararası göçü karşılamak ve sosyal, ekonomik ve çevresel kaygılarla başa çıkabilmek için dirençli şehirler elzemdir. Bu şehirler, entegre politikaları hayata geçirerek kapsayıcı ortamlar inşa edebilir ve dayanıklılıklarını artırabilirler. Zira kentler göçün düzenlenmesinde daha önemli hale gelmektedir ve aynı zamanda göçle ilgili sorunlar karşısında dirençli olmaları gerekmektedir. Devlet düzeyindeki sınır uygulamalarının getirdiği sınırlamaların ötesinde tam da devletlerin yarattığı kapsamlı politikalarla da refah sahibi yatırımcı göçmenleri teşvik edici programlar yayılmaktadır Bu bağlamda, bu çalışma kentsel dayanıklılığın kendine özgü niteliklerini vurgulamakta ve kentsel göçün düzenlenmesine ilişkin dönüştürücü bir bakış açısını savunmaktadır.
Yabancılara en çok konut satışı yapılan illerin başında 2023 yılı ve 2024 yılı ilk iki çeyrek için TÜİK tarafından yayınlanan verilere göre Antalya ili yer almaktadır. GABİM verilerinde ise yabancılar tarafından alınan değerleme raporları sayısına göre Antalya ili 2021’den beri sürekli olarak ikinci şehir olarak yer almaktadır. Değerlemeye esas konut değerlerinin de yer aldığı veri seti incelendiğinde şehre önemli miktarda nakit girişi olduğu anlaşılmaktadır. Ancak bu kazancın yerel kamu ekonomisine yansıması için halihazırda politika eksiklerinin varlığı tespit edilmiştir. Gelişmiş bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımı ile hem şehrin sınırlılıkları kapsamında gelen göçü nicel olarak takip etmenin hem de dirençli kent yaratma hedefinde ihtiyaç duyulan finansman için CBI programlarının katkı sunabileceği anlaşılmıştır. Dirençli kentler, uluslararası göç ve yenilikçi finansman parametreleri arasındaki ilişkileri inceleyen çalışmalar oldukça azdır. Bu alandaki mevcut boşluğu, yaratıcı finansman, ülke dışından göç ve dirençli şehirlerin nasıl etkileşime girdiğini ve bu faktörlerin sürdürülebilir kentsel büyümeyi desteklemek için nasıl birleştirilebileceğini bulmak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğunu vurgulanmalıdır.