Göçün Mekânsal Organizasyon ve Sosyolojik Değişim Üzerindeki Etkisi: Trabzon İli Yomra İlçesinde Bilişsel Haritalama Üzerinden Bir Analiz

Tarihsel süreçte kentlerin geçirdiği dönüşümler yalnızca fiziksel yapılarla sınırlı kalmamakta, aynı zamanda sosyolojik boyutlarda da kendini göstermektedir. Özellikle yoğun göç hareketlerinin yaşandığı dönemlerde, yerleşim biçimlerindeki dönüşümle eşzamanlı olarak bireylerin kültürel yapılarında da değişimler meydana gelmiştir. Göç olgusu çok boyutlu etkiler yaratmakta; bireylerin konut tercihlerini, kentsel gelişim döngülerini ve mekânsal düzenlemeleri doğrudan şekillendirmektedir. Bu çalışma, göçün mekânsal dönüşümler üzerindeki etkilerinin yalnızca fiziksel düzeyde kalmadığını; bireylerin bu değişimleri nasıl algıladığını ve yerleşim örüntülerinin kentsel dinamikler üzerindeki etkilerini ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Trabzon ili Yomra ilçesinde mülk sahipleriyle gerçekleştirilen yüz yüze ve çevrimiçi anketler aracılığıyla, göç öncesi ve sonrası gayrimenkul edinim hareketliliği analiz edilmiştir. Bu analiz aracılığıyla, söz konusu hareketliliğin kentsel mekân ve bireysel algı üzerindeki yansımaları ortaya konmuştur. Trabzon kent merkezinden Yomra ilçesine yönelen mekânsal algı değişimi ile tercih edilen yeni yerleşim alanlarının bireyler üzerindeki sosyal ve fiziksel etkileri değerlendirilmektedir. Bu bağlamda, bilişsel haritalama yöntemi bireylerin mekânsal belleğini ve algısal değişimlerini anlamada etkili bir araç olarak kullanılmaktadır. Göç eden bireylerin yerleşim tercihlerini etkileyen başlıca faktörler arasında gayrimenkul değerlerindeki artış ve toplumsal yapıda meydana gelen değişimler öne çıkmaktadır. Çalışma, göçün hem fiziksel hem de sosyal etkilerini ele alarak, kentlerin mekânsal organizasyonuna yönelik göç temelli dönüşümlerin çok boyutlu bir analizle anlaşılmasının önemine dikkat çekmektedir.