Türk İşaret Dilinde Gönderimsellik ve İşaret Alanı

Creative Commons License

Makaroğlu B.

Dil Dergisi, cilt.171, sa.1, ss.9-27, 2020 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 171 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2020
  • Doi Numarası: 10.33690/dilder.651015
  • Dergi Adı: Dil Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: MLA - Modern Language Association Database
  • Sayfa Sayıları: ss.9-27
  • Ankara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Görsel-uzamsal modaliteye özgü farklılıkları, sözdizimanlambilim

arakesitinde bir araya getiren bu çalışma, Türk

İşaret Dilinde (TİD) işaret alanının gönderimsel amaçlarla

kullanılmasına odaklanmaktadır. TİD verisine dayanarak,

kimlik uzamı ve eksiltili uzam (işaretçinin önündeki sınırlı

alan) arasındaki belirgin ayrımdan yola çıkarak işaret alanının

kullanımının anlambilimsel çözümlenmesine ilişkin genel bir

bakış sunmaktadır. TİD’de eksiltili alan hem gönderimsel (örn.

söylem gösterimi) hem de gönderim-dışı birimler (örn. belirteç

öbeklerindeki göstermeler) ile ilişkili olabilmektedir. Costello

(2016)’yı takip eden çalışma, adın kendisi ve “gönderimsel

çıkak” olarak adlandırılan uzamsal konum arasındaki

ilişkiye yoğunlaşarak anlamsal gönderimsellikte [+kimlik]

ϕ-özelliğinin özel rolünü tartışmaktadır. Ayrıca, TİD’de kimlik

ϕ-özelliğinin AÖ’yü yöneten işlevsel bir başta yer aldığı öne

sürülmektedir. Uzamın eşbiçimli haritalanmasındaki çok

belirgin benzerliklere rağmen, işaret dillerindeki gönderimsellik

olgusunu çözümlemek için daha

Bringing together visual-spatial modality specific differences

in syntax-semantics interface, this study focuses on the use

of signing space for referential purposes in Turkish Sign

Language (TİD). On the basis of TİD data, it provides an

overview of semantic analyses of the use of signing space,

starting with the clear-cut distinction between identity space

and defective space (i.e. the limited area in front of the signer).

In TİD, defective space correlates with both referential (i.e

discourse deixis) and non-referential units (i.e pointings in

adverbial phrases). Following Costello (2016), the special role

of [+identity] ϕ-feature in semantic referentiality is discussed,

focusing on the relations between the noun itself and spatial

location called “referential locus”. Also, it has been argued

that the identity ϕ-feature in TİD occupies a functional head

that dominates the NP. Despite the striking similarities in the

isomorphic mapping of the space, it is certainly worthwhile

to consider the more cross-linguistic data to analyze

referentiality phenomenon in sign languages.