Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, cilt.12, sa.24, ss.149-169, 2012 (Hakemli Dergi)
Ulusların tarihinde dönüm noktası niteliği taşıyan dönemlerin, önemli olayları tarih
aynasına yansıtmanın yanında, o ulusu oluşturan fertlerin faaliyetlerinden mürekkep zengin
bir tabloyu da gözler önüne serdiği kabul edilir.
Birinci Dünya Savaşı sonunda 30 Ekim 1918’de Mondros Ateşkes Antlaşması
imzalanmış ve Türk toprakları işgal edilmişti. Türk tarihi açısından bir ölüm-kalım
mücadelesinin cereyan ettiği bu dönem zengin bir olaylar, olgular, kişiler galerisidir. Bu
galeride Saltanat-Hilafet savunucusunu, İngiliz işbirlikçisini, ABD mandası taraftarını,
bölgesel kurtuluşu amaçlayan örgütleri, tam bağımsız ve yeni bir devlet uğrunda mücadele
edenleri görmek mümkündür. Ulusal Bağımsızlık Savaşı dönemi ile ilgili olarak varılacak
birçok hükümden biri kuşkusuz, yönelişi her ne olursa olsun her siyasal örgütlenme ve
mücadele biçiminde erkeklerin daha etkin olarak rol aldıklarıdır. Ancak, Bağımsızlık
Mücadelesi’nin bir halk hareketi olarak başladığı ve başarıya ulaştığı tezi kabul ediliyor ise,
bu süreçte kadınların oynadığı rolü de belirginleştirmek bir gerekliliktir.
Bu çalışmanın konusu olan Melek Reşit Hanım da Ulusal Bağımsızlık Savaşı’nın
örgütlenme evresi olarak kabul edilen 1919 yılı içinde, kuruluşuna ön ayak olduğu Sivas
Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti aracılığıyla ülkenin kurtuluşuna dolaylı ama
kesin bir katkı sunmuş kadınlardandır. Bu çalışma kapsamında, ülkenin kurtarılmasındaki
katkıları çerçevesinde Cemiyet’in kuruluşu, amaçları, faaliyetleri ele alınacak ve bu
faaliyetlerde Melek Reşit Hanım’ın merkezi bir rolü olduğu fikrinden hareketle O’nun,
düşünce ve duygu dünyası aydınlatılmaya çalışılacaktır.
Periods which is a turning point in the history of nations, mirror on the important
events, as well as the activities of the individuals forming the nation, rich ink is considered to
lay on a table in front of your eyes.
At the end of the First World War Armistice Agreement signed on October, 30 1918
and Turkish territories have been occupied . A life and death struggle took place in Turkish
history of this period, a rich events, facts, contacts gallery. Sultanate-Khilafat defender,
the British collaborationist, U.S. protectorates supporter of regional organizations seeking
salvation, fully independent and can be seen in those who fought for a new state in this
gallery. To be reached in relation to the National Independence War period is one of many
provision of course, whatever the orientation of each political organization in the form of
fighting men, and they received a more effective role. However, when it started as a popular
movement and the independence struggle, succeeded in being accepted thesis, highlight the
role women have played in this process is essential.
Mrs. Melek Reşit which is the subject of this study in the National Independence
War, was recognized as organization phase in the year 1919. She was one of the women
who became a leader indirectly but defınately, through the establishment of Sivas Anatolian
Women Defence of the Homeland Association the presented a decisive contribution to
the country’s liberation. We enclose In this study, within the framework of the country’s
contributions to the establishment of Society, objectives and activities to be addressed, in
these activities. Mrs. Melek Reşit had an active role, from the idea her world of thought and
emotion will be illuminated.