Bu makalede ABD Başkan Yardımcısı Lyndon Baines Johnson’ın 26-30 Ağustos 1962 tarihleri arasında Türkiye’ye yaptığı ziyaret siyasal ve sosyal boyutlarıyla ele alınmıştır. Ziyaret, Kennedy’nin göreve geldiği 1961 yılından itibaren ABD Yönetimi içinde Johnson’a biçilen “iyi niyet elçisi” görevi çerçevesinde planlanan ve Türkiye dışında 5 ülkeyi daha kapsayan bir gezinin parçasıdır. ABD Yönetimi ziyarete daha çok sembolik bir anlam yüklemiş, bu geziyi SSCB’nin genişleyen nüfuzuna ve güçlenmeye başlayan sosyalist hareketlere karşı müttefik ülkelere desteğini gösterme işlevi çerçevesinde kurgulamıştır. Johnson, gezisinin Türkiye ayağında Ankara, İzmir ve İstanbul’u ziyaret etmiştir. Türk tarafı açısından ziyaretin en önemli gündem maddesini ABD’nin ekonomik ve askeri yardımları oluşturmaktaydı. Johnson, Gürsel ve İnönü ile yaptığı görüşmelerde bu konuda Türk tarafını kesin bir taahhüde girmeden yatıştırmayı başarmıştır. Başkan Yardımcısı ABD’nin Türkiye’ye SSCB karşısında verdiği güvenceyi bir kez daha yinelemiştir. Ziyaretin başarısı, başta planlanan biçimine uygun olarak, Johnson’ın Türkiye’nin 3 kentinde on binlerce kişi tarafından karşılanması ve toplumun çok farklı kesimleriyle temas kurmayı başarmasıydı. Gösterilen ilgi, Türk toplumunu bu tip karşılamalar açısından fazla coşkulu bulmayan ABD’li diplomatları olduğu kadar Türk yetkilileri de şaşırtmıştı. Johnson kişisel özelliklerini kullanarak Türk kamuoyunda kendisine ve temsil ettiği ABD’ye yönelik bir “sempati fırtınası” oluşturmayı başarmıştı. Bu sempati fırtınası çok da uzun süreli olmayacak, hem Johnson’ın hem de ABD’nin imajı birkaç yıl içinde çok büyük oranda bozulacaktır.
In this article, the visit of then Vice President of Lyndon Baines Johnson to Turkey between 26-31 August 1962 is evaluated with its political and social dimensions. That visit, was indeed within thepart of US Administrations predetermined plan for Johnson’s roleas a “ good will ambassador” after Kennedy took over the presidency and was inthe schedule of Johnson’s program covering five countries in the region.USAdministration attributeda rather symbolic function to that trip which would be instrumental to confirmthe support of US to her allies against therisinginfluence of Soviet Union and increasing socialist activitiesat that time.Johnson, visited Ankara, Istanbul and Izmir in Turkey as a part of that trip. For Turkish side, most important item of the agenda of the visit was the US economic and military aids to Turkey. At the meetings with Gürsel and İnönü, Johnson managed to please the Turkish side without going into binding commitments regarding the aid issues. He reiterated the guarantee of USA to Turkey against the Soviet threats. But the essentialsuccess of the visit was, as originally planned, to had Johnson metwith tens of thousands of Turkish people at the streets of three big cities and got him into contact with the people from the different segments of the society eventually. The dazzling attention of the people paid to Johnson during those visits was not only an unpredictable outcome for US diplomats who didn’t find Turkish people much enthusiastic on such occasions, but was equally surprising for the Turkish authorities. Indeed, Johnson was successful to develop a “storm of sympathy” for himself and for USA with the Turkish public opinion by using his personal qualities. But this storm of sympathy would be short lived and both Johnson’s and USA’s images would be tarnished to a great extent just in a couple of years.
