Ebeveyn Medya Aracılık Rolleri: Ebeveyn ve Çocukla İlgili Değişkenler Açısından Bir İnceleme


Vural-Şenel B., Şen M.

Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, cilt.14, sa.3, ss.829-844, 2025 (TRDizin)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 14 Sayı: 3
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.14686/buefad.1656104
  • Dergi Adı: Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: EBSCO Education Source, ERIHPlus, TR DİZİN (ULAKBİM), MLA International Bibliography
  • Sayfa Sayıları: ss.829-844
  • Ankara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmanın amacı, ebeveynlerin medya aracılık rollerini ebeveyn değişkenleri (cinsiyet, yaş, eğitim durumu ve

çocuk sayısı) ve çocukla ilgili değişkenler (cinsiyet ve doğum sırası) ile ilişkili olarak araştırmaktır. Örneklem, okul öncesi

çağda çocuğu olan 596 ebeveynden oluşmaktadır. Çalışmada tarama modeli kullanılarak nicel bir araştırma yöntemi

kullanılmıştır. Veriler, ‘Erken Çocukluk Dönemi Ebeveyn Medya Aracılığı Ölçeği’ ve ‘Demografik Bilgi Formu’

uygulanarak elde edilmiştir. Verilerin analizinde bağımsız örneklemler için t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA)

kullanılmıştır. Bulgular, tüm değişkenler arasında medya aracılık rollerinde anlamlı bir farklılık olduğunu ortaya koymuştur.

Genç ve yüksek eğitimli anneler genellikle kısıtlayıcı-destekleyici bir rol benimserken, ilk doğan çocuklar, az çocuklu aileler

ve yüksek eğitimli anneler aktif-destekleyici bir rol sergilemektedir. Düşük eğitimli ve çok çocuklu annelerin kısıtlayıcı-

sınırlayıcı bir rol sergileme olasılığı daha yüksekken, daha az çocuklu annelerin aktif-yorumlayıcı bir rol benimseme

olasılığı daha yüksektir. Erkek çocuklar söz konusu olduğunda ise aktif-sınırlayıcı rol ağır basmaktadır. Bulgular mevcut

literatür ışığında tartışılmıştır.

This study aimed to investigate the media mediation roles of parents in relation to parental variables (gender, age,

education status and number of children) and child-related variables (gender and birth order). The sample consisted of 596

parents of preschool children. The study employed a quantitative research method using survey model. The data were

obtained through the application of the 'Early Childhood Parental Media Mediation Scale' and 'Demographic Information

Form'. The data analysis involved independent samples t-test and one-way analysis of variance (ANOVA). The findings

revealed a significant difference in media mediation roles across all variables. Young, highly educated mothers often adopt

a restrictive-supportive role, whereas firstborn children, families that have fewer-children, and highly educated mothers

exhibit an active-supportive role. Low-educated and multi-child mothers are more likely to exhibit a restrictive-limitative

role, whereas mothers with fewer children are more likely to adopt an active-interpretive role. With regard to boys, the

active-limitative role has prevaled. The findings have been discussed in light of the current literature.