AICMES 5. ULUSLARARASI BİLİMSEL ÇALIŞMALAR KONGRESİ, Amman, Ürdün, 14 - 17 Mart 2024, ss.461-475
Tasarım sanat, mimarlık, mühendislik gibi alanlar ile ilgili olup yeni bir nesne, bina, makine,
ürün vb. yaratma ve geliştirme sürecidir. Tasarlama eylemi mevcut koşulları değiştirme ve yeni
tercihler oluşturmak amacı ile kullanılan çok boyutlu girdiler içeren bir olgu olarak tasarımı
gerçekleştiren süje tarafından belli imgelerin ve zihinsel oluşumların belli kuramlar
doğrultusunda sentezlenmesi sonucu ortaya çıkardığı üründür. Burada soyut ve imgelem
boyutundaki fikirler, düşünceler; yani düşünsel arka plan ve soyut kavramlar somut, fiziksel
anlamda temsiliyet kazanmaktadır. Tasarım bir amaca, kullanıma, işleve yönelik olarak çözüm
üretilmesidir. Tasarımda fiziksel belirleyicilerin yanı sıra anlam ve temsil de önemlidir. Mimari
tasarım ise insanların yaşamlarını kolaylaştırmak, barınma, çalışma, eğlence gibi eylemleri
güvenli, ergonomik, kolayca sürdürebilmeleri için gerekli mekânları kurgulama sanatıdır.
Mimarlık ve mimari tasarım da simgesel bir dile sahip olup kavram ve semboller ile biçimler,
yapı-mekân formu arasında çok boyutlu ilişkiler bulunmaktadır. Yapılarda kullanılacak üslup,
materyal, yaklaşım ve bakış açısı bu olguyu desteklemektedir. Yanı sıra, kültürel ve sosyal
etmenler, gelenekler, toplumsal, kültürel ve sosyal etmenler, gelenekler, toplumsal yaşam
biçimi mimarlığı ve mekân biçimlenmesini doğrudan etkilemektedir. Mimarlık bir iletişim
biçimi ve simgesel bir söylem olarak her yapının/binanın bir mesajı, anlamı, dili vardır. Yapılar
ve yaşam çevreleri kavram ve sembollerden oluşan dinamik olgulardır. Böylece her yapının
kendine özel bir imgesi, imajı, kimlik ve karakteri oluşmaktadır. Bu soyut ve somut değerler
bütünü de yapıların özgünlük düzeylerini belirlemektedir. Mimarlık ürününün kimlikli,
etkileyici olması sahip olduğu özgün imge, mekân kimliği ce duyumsattıkları ile
ölçülebilmektedir.
Bu bildiride öncelikle tasarım ve mekân tasarımı olarak mimarlık tanımlanacak; mimarı
tasarımın somut ve soyut bileşenleri ve düşünsel/entelektüel arka planı ortaya konacaktır. Algı
ile kavram arasında bir bağlam olarak tasarımın soyut kavramlardan nesnel gerçeklik, yani
somut yapı ve mekân oluşumuna evrilme süreci anlamsal olarak irdelenecektir. Mimari
tasarımın sahip olduğu dil ve simgesel değerler sembolizm kapsamında irdelenecektir. Yanı
sıra yapıların ve mekân tasarımının anlam, simgesel ve sembolik değerleri kimlik ve kültürel
süreklilik açısından tartışılacak; somut ve soyut değerlerin simgesel değerler aracılığı ile
mekâna ve yapıya sağladığı tasarımsal anlam değerlendirilecektir.