Kronik Bakım Gereksinimi Olan Yenidoğanlarda Taburculuk Öncesi Ara Basamak Olarak Çocuk Yoğun Bakım Ünitelerinin Rolü

Demirtaş F., Havan M., Köstekci Y. E., Özen H., Gurbanov A., Okulu E., ...Daha Fazla

66.Türkiye Milli Pediatri Kongresi, Girne, Kıbrıs (Kktc), 5 - 09 Ekim 2022, ss.64-65

Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
Basıldığı Şehir: Girne
Basıldığı Ülke: Kıbrıs (Kktc)
Sayfa Sayıları: ss.64-65
Ankara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Giriş: Son yıllarda, neonatoloji ve tıp alanındaki gelişmelerle birlikte, kompleks kronik hastalıkları olan yenidoğanların sayısı artmaktadır. Bu yenidoğanların çoğunluğunu aşırı prematüreler, genetik/kromozomal anormallikleri, nörolojik hastalıkları ve konjenital malformasyonları olan bebekler oluşturmaktadır. Bu hastalar, mekanik ventilasyon, kardiyorespiratuvar monitorizasyon, enteral/parenteral nutrisyon ve havayolu bakımı nedeniyle teknolojiye bağımlıdır. Kompleks bakım ihtiyacı olan yenidoğanların evde bakım sürecine geçişinde rol oynayan özelleşmiş birimlerin bulunmaması önemli sorunları beraberinde getirmekte; uzun süreli hastane yatışları, ikinci ve üçüncü basamak yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde (YYBÜ) ciddi yük oluşturmaktadır. İleri düzey yoğun bakımlarda tedavileri sürdürülen bu kırılgan hastalara, aile merkezli multidisipliner bakımın verilememesi de konunun diğer boyutudur. Dünyada birçok merkezde, bu yenidoğanların bakım ihtiyaçlarını karşılayabilmek için neonatal kompleks bakım takımları/birimleri kurulmakta, YYBÜ’deki hasta yükünün azaltılması, bu hastalara ve ailelerine daha kapsamlı, özelleşmiş ve multidisipliner bakım hizmetleri verilerek evde bakım kalitesinin artırılması, taburculuk sonrası hastane yatışlarının azaltılması amaçlanmaktadır. Ülkemizde maalesef kronik bakım ihtiyacı olan yenidoğanlara yönelik özelleşmiş üniteler bulunmadığından, bu ihtiyacı, yenidoğan döneminden sonra Çocuk Yoğun Bakım Üniteleri (ÇYBÜ) karşılamaktadır. Çalışmamızda, Ankara Üniversitesi YYBÜ’ne yatırılmış, devam eden kronik bakım ihtiyacı nedeniyle ÇYBÜ’ne devir edilen hastaların özelliklerinin belirlenmesi ve ülkemizde kurulabilecek multidisipliner bakım birimlerine öncü olabilecek verilerin toplanması amaçlanmıştır.

Materyal ve Metot: Çalışmamızda 1 Ocak 2008-31 Temmuz 2022 tarihleri arasında YYBÜ’ne yatırılmış, kronik izlem süreçleri devam eden ve taburculuk öncesi ÇYBÜ’ne devir edilen hastalar değerlendirilmiştir. Hastaların verileri retrospektif olarak dosyalarından kaydedilmiştir.

Bulgular: Çalışmada toplam 39 hastanın verileri değerlendirildi. Devir edilen olguların 20’si (%51) erkek olup, %46’sında konjenital anomali(ler), %5’inde doğuştan metabolik hastalık, %28’inde nöromüsküler hastalık, %10’unda kazanılmış beyin hasarı, %3’ünde çoklu organ yetmezliği ve %5’inde genetik hastalık ve %3’ünde prematürite tanıları mevcuttu. Hastaların %90’ı YYBÜ yatış sürecinde invaziv mekanik ventilasyon desteği almış olup ortanca mekanik ventilasyon süresi 43 gündü. Bu hastaların ÇYBÜ yatış sürecinde %97’si ortanca 32 gün invaziv mekanik ventilasyon desteği almıştı. Hastaların %28’sine YYBÜ veya ÇYBÜ yatışı sürecinde perkütan endoskopik gastrostomi, %51’ine ise trakeostomi açılmıştı. YYBÜ ve sonrasında ÇYBÜ ortanca yatış süreleri sırasıyla 54 ve 37 gündü. Hastaların %79’u (19) ÇYBÜ takibi sürecinde, %4’ü (1) taburculuk sonrası takipte kaybedilmişti.

Sonuç: YYBÜ’leri hasta döngüsünün hızlı olduğu ve kısıtlı yatak kapasitesi ile çok sayıda bebeğe tedavi ve bakım hizmetinin verildiği birimlerdir. Kronik bakım ihtiyacı olan yenidoğanlar toplam yatışların önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Kronik bakım gerektiren bu hasta grubuna yenidoğan döneminden sonra kapsamlı ve aile merkezli bakımın sağlanabilmesi ve hem YYBÜ hem ÇYBÜ’leri üzerindeki yükün azaltılabilmesi için kronik bakım birimlerinin kurulması önemlidir. Çalışmamızın ülkemizde ve dünyada bu alanda yapılacak çalışmalara ve özellikli bakım ünitelerinin kurulmasına öncülük edeceğini düşünmekteyiz.

Anahtar Kelimeler: Kronik Bakım, YYBÜ, ÇYBÜ