Akademik Veri Yönetim Sistemi
10.ULUSAL YAŞLILIK KONGRESİ , Denizli, Türkiye, 25 - 27 Nisan 2019, ss.14
ÖZET Türkiye’de yaşlı bakımında informal bakım yaygındır ve daha çok aile bireyleri yaşlı bakımını üstlenmektedir. Aile içinde ise kadınlar birincil bakım veren konumundadırlar. Bu yönüyle informel yaşlı bakımı, hem verilen bakım emeği hem de toplumsal cinsiyet rolleri ile ilişkisi bağlamında incelenmesi gereken önemli bir konu olarak ortaya çıkmaktadır. Bu araştırmanın amacı, yaşlı bakımı ile ilgili toplumsal cinsiyet rollerinin aile içinde nasıl şekillendiğini kadın emeği bağlamında ortaya koymaktır. Araştırmada nesnel koşullar ve öznel koşulları toplumsal cinsiyet bağlamında ele almak için feminist yaklaşım benimsenmiş ve buna paralel olarak öznel deneyimlerin ortaya konması için nitel araştırma gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında yaşlı bakımı yapan ailelerden beş kadın beş erkek aile üyesi ile yarı yapılandırılmış soru formu ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Tematik analiz yöntemiyle verilerin temaları belirlenmiş ve Cappa analizi ile geçerlik güvenirlik testi yapılmıştır. Verilerin çözümlenmesi ve analizinde NVivo 10.0 programı kullanılarak betimsel nitel analizi yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre yaşlı bakımı konusunda; bakım süreci, bakımda işbölümü ve bakım emeği olmak üzere üç ana tema ortaya çıkmıştır. Ev işlerinin bakım işleri ile bütünleşmesinin kadınları fiziksel, psikolojik ve sosyal açıdan olumsuz etkilediği görülmüştür. Kadınların ve erkeklerin bakım verirken yaptıkları işler niceliksel ve niteliksel olarak farklılık göstermektedir. Ayrıca bakım emeği karşılığında maddi bir beklenti bulunmamaktadır ve yaşlı bakımına manevi bir anlam yüklenmektedir. Bu sebepler kadın emeğinin görünmezliğini arttıran unsurlar olarak ortaya çıkmaktadır. Sonuç olarak, aile toplumsal cinsiyet eşitsizliğini ve bakım emeğinin görünmezliğini pekiştiren bir kurum olarak ortaya çıkmaktadır. Bu kapsamda Türkiye’nin yaşlı bakımı alanındaki sosyal politikalarının bakım emeği temelinde yeniden yapılandırması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: İnformal yaşlı bakımı, görünmez kadın emeği, toplumsal cinsiyet