Aras, Çoruh ve Doğu Karadeniz Havzalarındaki Yüksek Rakımlı Göllerde Fitoplankton Tür Kompozisyonu ve Biyokütlesi


ÇETİN T., Demir N.

JOURNAL OF ANATOLIAN ENVIRONMENTAL AND ANIMAL SCIENCES, cilt.8, sa.3, ss.352-360, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Aras, Çoruh ve Doğu Karadeniz havzaları topografik açıdan ortalama yüksekliği fazla olan nehir havzalarıdır ve Türkiye’nin kuzeydoğusunda yer alır. Yükseltinin fazla olmasından dolayı bu havzalarda birçok yüksek rakımlı göl bulunmaktadır. Ekstrem koşullarından dolayı yüksek rakımlı göller her zaman ilgi duyulan bir konu olmuştur. Bu çalışmada Aras, Çoruh ve Doğu Karadeniz havzalarında yer alan ve 2100 metrenin üzerinde bulunan doğal göllerin fitoplankton biyokütlesinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, Aras havzasında bulunan Aygır Gölü (2126 m), Çoruh havzasında bulunan Balık Gölü (2146 m) ve Boğa Gölü (2358 m) ile Doğu Karadeniz havzasında bulunan Camlı Gölü (2757 m) ve Çakır Gölü (2556 m) incelenmiştir. Doğu Karadeniz havzası için 2018 yılında, Aras ve Çoruh havzaları için ise 2019 yılında üç dönemde fitoplankton ve su örnekleri toplanmıştır. Toplamda 48 fitoplankton türü teşhis edilmiştir. Bu göllerin ekolojik durumlarının değerlendirilmesi için fitoplankton biyokütlesi ile nutrientler (toplam azot ve toplam fosfor) arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Nutrientler ile uyum gösteren fitoplankton biyokütlesi sonuçlarına göre; Camlı ve Çakır Göllerinin ekolojik durumunun çok iyi, Aygır, Balık ve Boğa Göllerinin ise ekolojik durumunun iyi olduğu tespit edilmiştir. Çok iyi durumda olan Camlı ve Çakır göllerinin yüksek rakımda yer alan göller için referans alan olarak değerlendirilmesi ve göllerin mevcut durumunun korunması için gerekli tedbirlerin alınması önerilir.
The Aras, Çoruh, and Eastern Black Sea basins are river basins in northeast Türkiye with a high average elevation due to topography. Because of the high altitude, these basins have several high altitude lakes. High altitude lakes have always been a subject of interest due to their extreme conditions. In this study, it was aimed to evaluate the phytoplankton biomass of natural lakes located in the Aras, Çoruh and Eastern Black Sea basins located above 2100 meters. For this purpose, Aygır Lake (2126 m) in the Aras basin, Balık Lake (2146 m) and Boğa Lake (2358 m) in the Çoruh basin, and Camlı Lake (2757 m) and Çakır Lake (2556 m) in the Eastern Black Sea basin were included in the study. Phytoplankton and water samples were collected three sampling period in 2018 for the Eastern Black Sea basin, and in 2019 for the Aras and Çoruh basins. A total of 48 phytoplankton species have been identified. In order to evaluate the ecological status of these lakes, the relationships between phytoplankton biomass and nutrients (total nitrogen and total phosphorus) were investigated. According to phytoplankton biomass results that are compatible with nutrients, the ecological status of Camlı and Çakır Lakes is high, and the ecological status of Aygır, Balık, and Boğa Lakes is good. It is recommended that the Camlı and Çakır lakes, which are in high status, should be used as a reference site for lakes at high altitudes, and the necessary measures should be taken to protect the current status of the lakes.