Akademik Veri Yönetim Sistemi
Asosjournal (The Journal of Academic Social Science) Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, cilt.5, sa.50, ss.1-23, 2017 (Hakemli Dergi)
İkinci Meşrutiyetin 23 Temmuz 1908’de ilanı, toplumsal yaşamda büyük bir canlılık
meydana getirmiştir. Özgürlük rejiminin içgüdüsel gereği olarak ülkenin her yerinde
cemiyet ve dernekler kurulmuş ve bu cemiyetler toplumsal yaşamın ayrılmaz
bir parçasını oluşturmuşlardır. Bu dönem içerisinde kurulan cemiyetlerden birisi de
Donanma-yı Osmanî Muavenet-i Milliye Cemiyeti’dir. Osmanlı Donanmasına
maddi destek sağlamak amacıyla 19 Temmuz 1909’da İstanbul’da kurulan bu Cemiyet,
16 Ağustos 1909’da çıkarılan “Cemiyetler Kanunu” ile meşruiyet kazanarak
yasal bir statüye kavuşmuştur. Gönüllü kişiler tarafından kurulan Cemiyet, zamanla
devletçe de desteklenmiş, İttihat ve Terakki ile yakın ilişkiler kurmuş ve yarı-resmi
bir kuruluş niteliği kazanmıştır. Kısa süre içerisinde yurt sathında örgütlenmesini
tamamlayan Cemiyet, gelir getirici pek çok kültürel, sosyal ve ekonomik faaliyetler
gerçekleştirmiştir. Bu faaliyetlerle pek çok savaş gemisinin alımında pay sahibi
olan Cemiyetin önemli gelir kaynaklarından birisini ise “Ziraat Faaliyetleri” teşkil
etmektedir. Savaş yıllarının sıkıntılarını az da olsa milletin üstünden kaldırmayı,
Türk ordusu ve çiftçisinin zaruri ihtiyaçlarını karşılamayı kendisine milli bir görev
sayan Donanma Cemiyeti, ülkede ziraat seferberliğini başlatmıştır. Bu çalışmada,
Osmanlı Donanma Cemiyeti’nin kuruluşunu zorunlu kılan tarihsel nedenlere ve kuruluşuna
yer verilmiştir. Cemiyetin nizamnamesi ve gerçekleştirdiği faaliyetler,
TİTE arşiv belgeleri başta olmak üzere belgeye dayalı araştırma eserler incelenerek
değerlendirilmiş ve cemiyet-millet bütünleşme süreci ortaya konulmuştur.
The declaration of the Second Constitutional Monarchy on July 23, 1908 brought a
great deal of vitality to social life. As instinctive necessity of the freedom regime,
societies and associations have been established all over the country and these societies
have become an integral part of social life. One of the societies established
during this period is the Navy-Osmaniye Muavenet-i Milliye Cemiyeti. Founded in
Istanbul on 19 July, 1909 in order to provide financial support to the Ottoman
Navy, this Society became legitimate by acquiring legitimacy through the “Law of
Societies” issued on August 16, 1909. The Society, founded by volunteers, was
eventually supported by the state, established close relations with the Union and
Progress, and gained qualifications as a semi-official organization. Having completed
its organisation process within the country in a short period of time, the Society
carried out many cultural, social and economic activities that would generate income.
One of the most important sources of income of The Society which had a share
in the purchase of many war ships with these activities was the “Agricultural Activities”.
The Naval Society, which regarded it as a national duty to free the nation
by lifting the troubles of the war years, and to meet the essential needs of the Turkish
army and the farmers, initiated an agricultural campaign in the country.In this
study the historical reasons that made the the foundation of the Ottoman Naval Society
an obligation and its establishment were included. The constitution of the
Society and the activities carried out by the Society were evaluated by means of
analyzing archival documents primarily those of the TITA and the research works
based on the documents; and the process of integration of the society-nation was
put forward.