Akademik Veri Yönetim Sistemi
OLBA, sa.23, ss.111-151, 2015 (Scopus)
Isparta Müzesi metal eserler envanterine kayıtlı 110 parçadan oluşan bir grup metal eserin koruma ve onarım
işlemleri 2010-2014 yılları arasında Ankara Üniversitesi Başkent Meslek Yüksekokulu Metal Eserler Koruma ve Onarımı
Laboratuvarında yapılmıştır. Isparta Müzesi’ne ait bu eserlerden satın alma yolu ile edinilmiş ve daha önce yayınlanmamış
beş balta, yedi hançer, bir mızrak ucu ve üç ok ucundan ibaret on dört tunç silah bu makalenin konusunu oluşturmaktadır.
Çevre illerde sistematik arkeolojik kazı yapılan en az birer yerleşim yeri bulunurken Isparta’da düzenli olarak
yürütülen herhangi bir Tunç Çağ yerleşimi kazısı mevcut değildir. Tunç Çağ'da Isparta'nın kültür tarihine ilişkin bilgilerimiz
yüzey araştırmaları ile Harmanören Nekropolü'nde yapılan kazılardan elde edilen verilerle sınırlıdır. Mehmet Özsait'in uzun
yıllardan bu yana bölgede büyük bir hassasiyetle sürdürdüğü yüzey araştırmaları sonuçlarından İlk Tunç Çağ I ( Yaklaşık
M.Ö. 3200-2700) ve II (Yaklaşık M.Ö. 2700-2400) yerleşimlerinin varlığına işaret eden buluntuların çok sayıda ve coğrafi
olarak geniş bir alana yayılmış olduğu, bununla beraber Orta ve Son Tunç Çağ’a ait buluntu sayısı ve coğrafi dağılımının
daha sınırlı olduğu anlaşılmaktadır (fig. 1). Stratigrafik kontekse bağlı buluntu sayısının azlığı nedeni ile Isparta Müzesi'ne
satın alma ve/veya müsadere yolu ile kazandırılmış Tunç Çağa ait eserlerin yayınlanması, bölgenin bu dönem kültür tarihini
anlayabilmemiz açısından önem taşımaktadır. Bu nedenle çalışmamız, daha önce yayınlanmamış 14 parça tunç silahı
incelemek, tanıtmak ve ait oldukları muhtemel tarihleri saptayarak Isparta’nın Orta (M.Ö. 1900/1800-1650) ve Son Tunç Çağ
(M.Ö. 1650-1200) kültür tarihine ilişkin bilgilere bir nebze olsun katkıda bulunmak amacını taşımaktadır.
Isparta'da uzun yıllardan bu yana sürdürülen yüzey araştırması ve az sayıdaki arkeolojik kazı sonuçlarından Tunç
Çağı yerleşimlerinin Isparta'nın güneybatısı, kuzey ve kuzey doğusunda yoğunlaştığı, bu yerleşimlerin hemen hemen
tamamının İlk Tunç Çağ buluntusu verirken pek azında Orta ve Son Tunç Çağ buluntusunun ele geçtiği anlaşılmaktadır.
Bölgede yapılan yüzey araştırmaları sonuçlarından derlediğimiz bilgilerle oluşturduğumuz haritada bu durum açıkça
görülmektedir (fig. 1). Haritaya işlediğimiz 68 buluntu yerinden 67'inde İlk Tunç Çağ buluntusuna rastlanırken yalnızca Atabey Göndürle Höyük, Büyükgökçeli Findos Höyük, Eğridir Höyük, Gelendost Höyük, Gelendost Akmescit ve Gelendost
İskele Höyük ile Şarkikaraağaç Arak'da Orta ve/veya Son Tunç Çağ buluntuları ele geçmiştir.
Bu çalışmanın sonucunda on dört adet tunç silahı M.Ö. 2. binin hemen öncesi ve içine tarihlendirmiş olmamız,
Isparta'nın yalnızca İlk Tunç Çağ için değil, aynı zamanda Orta ve Son Tunç Çağ için de büyük bir potansiyele sahip
olduğunu göstermektedir. Gelecekte bölgede yapılacak sistematik kazıların bu değerlendirmemizi doğrulayacak sonuçlar
vermesi muhtemeldir.