Kapitalist ekonomilerin gelişimlerinin gözlenmesinde, işleyiş ve örgütleniş biçimleri göz önüne alındığında, uzun ve orta vadede en uygun tanımlayıcı gösterge kâr oranıdır. Birikim sürecinin seyrini anlatan bu göstergenin hesaplanmasında özellikle veriyle ilgili sorunlar bulunmaktadır. Özellikle sağlıklı ve sürekli sermaye stoku verilerinin birçok ülke için bulunmaması, alternatif kârlılık göstergelerinin belli varsayımlarla kullanılmasına yol açmıştır. Kârlılığın teknolojik bileşenini dışlayarak bölüşümsel yönünü anlatan kârlılık yönelimi göstergesi de bunlardan biridir. Bu çalışmada 1980-2000 yılları arasında Türkiye kârlılık yönelimi göstergesi tüm ekonomi ve imalat sanayi 3 basamaklı sektörleri için hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar daha önce hesaplanmış kâr oranlarıyla karşılaştırılarak teknolojik boyutun görece önemi anlaşılmaya çalışılmıştır. Ayrıca söz konusu sektörler dış ticarete konu olup olmama anlamında ve piyasa yapılarına göre sınıflandırılarak sonuçlar bölüşümsel düzenlemelerin kârlılık üzerine etkileri üzerinden karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir.
In assessing and evaluating the medium and long term development of capitalist economies, due to the very nature of its processes and mode of organization, most prominent indicator is the rate of profit. There are serious problems in calculating the rate of profit due to data problems. Especially the lack of healthy and continuous capital stock data for many countries has led to the development of different proxy indicators. One of them is the profitibility trend, which ignores the technological component of profitability while focusing on the distributional aspects. In this study, we calculated the profitability trends of the total capitalist industries as well as the 3-digit level manufacturing sectors for the years between 1980 and 2000. The results are compared with the previously estimated rate of profit figures for the purpose of capturing the relative significance of the technological component of profitability. The manufacturing sectors are classified as tradable and non-tradable sectors as well as according to the market structure (concentration levels). The results are further elaborated withinand between these classifications.
