TÜRK SİYASETİNDE YENİ BİR PROPAGANDA ARACI: 1970’Lİ YILLARDA TELEVİZYONUN POLİTİZASYONU


İZMİR B.

History Studies, cilt.15, sa.Cumhuriyetin 100. Yılı Özel Sayısı, ss.217-235, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 15 Sayı: Cumhuriyetin 100. Yılı Özel Sayısı
  • Basım Tarihi: 2023
  • Doi Numarası: 10.9737/historystudies.1352087
  • Dergi Adı: History Studies
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.217-235
  • Ankara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Türkiye’de televizyon yayıncılığı Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumunun (TRT) 31 Ocak 1968 tarihinde Ankara’da gerçekleştirdiği deneme yayınıyla resmen başladı. Televizyon yaygınlaştıkça kitleler üzerindeki etkisi de fark edildi. 1971 Muhtırasını yapan kadronun ilk iş olarak TRT’nin özerkliğini kaldırması, televizyonun siyasi gücünün farkına varıldığını gösteriyordu. 2 Ağustos 1974 tarihinden itibaren, TRT sürekli olarak Kıbrıs Barış Harekâtı ile ilgili haber ve belgesellere yer verdi, bu sayede televizyon Türkiye açısından milli olarak kabul edilen bir konuyu tüm Türkiye’ye ve dünyaya duyurarak rüştünü ispatlamış oldu. Aynı şekilde, 1970'li yıllar, Süleyman Demirel ve Bülent Ecevit'in neredeyse her gece televizyon aracılığıyla halka hitap edip bir platforma dönüştü. Böylece, 1970’li yıllarda televizyonun politizasyonu süreci de başladı. 1970’li yıllar boyunca, televizyon bir propaganda aracı olarak nasıl kullanıldı? Televizyonun propaganda aracı olarak kullanılmasının yasal zemini nasıl oluştu? Bu makale, söz konusu sorulara cevaplar aramayı ve bundan hareketle Türk siyasi hayatına dair sonuçlar çıkarmayı hedeflemektedir. Makale, TRT Arşivi, dönemin süreli yayınları ve arşiv belgeleri ışığında televizyonun propaganda işlevi ve bunun yasal çerçevesini analitik bir şekilde değerlendirilmeyi amaçlamaktadır.
Television broadcasting in Turkey officially began with a test broadcast by the Turkish Radio and Television Corporation (TRT) in Ankara on January 31, 1968. As television proved itself in many fields, its impact on the masses was also recognized. The 1971 Memorandum, which abolished TRT's autonomy as the innitial order, proved that the political power of television was being recognized. From August 2, 1974 onwards, TRT continuously aired news and documentaries on the Cyprus Peace Operation, thus proving that television had proved its mettle by announcing an issue that was considered national for Turkey to the whole of Turkey and the world. Similarly, the 1970s became a platform for Süleyman Demirel and Bülent Ecevit to address the public almost every night through television. Thus, the politicization of television began in the 1970s. This paper questions how television was used as a propaganda tool during the 1970s, and aims to draw conclusions about Turkish political life. The article aims to evaluate the propaganda function of television and its legal framework in the light of the TRT Archive, periodicals of the period and archival documents.