Akademik Veri Yönetim Sistemi
5. ULUSLARARASI 6. ULUSAL ONKOLOJİ HEMŞİRELİĞİ KONGRESİ, Ankara, Türkiye, 22 - 24 Kasım 2023, ss.4-5
hastaların yaşam kalitesini olumsuz etkileyen belirtilere yol açan ciddi bir yan etkidir. Bu çalışma, kolorektal kanserli
hastalarda el-ayak egzersizlerinin platin bazlı tedaviye bağlı periferal nöropati ilişkili ağrı şiddeti, düşmeler ve yaşam
kalitesi üzerine etkisinin belirlenmesi amacıyla randomize kontrollü deneysel tasarımda yürütülmüştür.
Yöntem: Bu çalışma bir kamu hastanesinin tıbbi onkoloji ayaktan kemoterapi ünitesinde 25 Nisan-31 Aralık 2022
tarihleri arasında yürütülmüştür. Hastalar, tabaklı randomizasyonla 19 müdahale ve 20 kontrol olmak üzere iki gruba
ayrılmıştır. Çalışmaya dahil edilen hastaların ağrı şiddetini ölçmek için Numerik Ağrı Skalası, düşme durumunu
takip etmek için Düşme Durumu İzlem Formu, kemoterapiye bağlı periferal nöropati belirtilerinin değerlendirilmesi
için CIPNAT Ölçeği ve yaşam kalitesini değerlendirmek için EORTC QLQ-C30 Ölçeği ile EORTC QLQ-CR29
Ölçeği birlikte kullanılmıştır. Çalışmanın ilk görüşmeden sonraki ilk haftası itibariyle sekiz hafta boyunca müdahale
grubundaki hastalara El-Ayak Egzersizleri Programı evde haftada üç gün, günde üç seans uygulatılmıştır. Kontrol
grubundaki hastalara rutin tedavi ve bakım haricinde bir girişim uygulanmamıştır. Verilerin analizinde Mann Whitney
U Testi, Ki-Kare Testi, Friedman Testi ve Wilcoxon Testi kullanılmıştır. Çalışmanın verileri ilk görüşme, 2., 4., 6. ve
8. haftalarda yüz yüze yapılan görüşmelerde toplanmıştır. Müdahale grubu hastalarının egzersiz uygulamaları 1-8.
haftalarda telefon ile yapılan görüşmelerle takip edilmiştir.
Bulgular: Müdahale grubunun kontrol grubuna göre 4. haftadan itibaren ağrı şiddetinin azaldığı (p<0,001), 8.
hafta yapılan son görüşmede belirti varlığı alt boyutu haricinde periferal nöropati belirtileri, belirtilerin yaşanma
sıklığı, şiddeti ve yarattığı duygusal sıkıntı ile aktiviteleri etkileme durumunun azaldığı (p<0,05), genel kanser
yaşam kalitesinin yükseldiği, kolorektal kanser yaşam kalitesinin düştüğü belirlendi (p<0,05). El-Ayak Egzersizleri
Programının düşmeler üzerine bir etkisi olmadığı saptandı (p>0,05).
Sonuç: El-Ayak Egzersizleri Programının, platin bazlı tedavi alan kolorektal kanserli hastalarda platin bazlı
tedaviye bağlı periferal nöropati ilişkili belirtilerin iyileşmesinde, ağrı şiddetinin azalmasında, genel kanser yaşam
kalitesinin yükselmesinde etkili olması nedeniyle hemşireler tarafından uygulanması önerilir.