Amaç: Bu çalışmanın amacı Dāvūd b. ʿUmar eḍ-Ḍarīr el-Anṭākī’nin XVI. Yüzyılda kaleme aldığı en-Nuzhetu’l-mubhice fī teşḥīẕi’l-eẕhānve taʿdīli’l-emzice adlı eserinde gebelerin ve çocukların tedbiri üzerine yazılan bölümleri Arapçadan Türkçeye çevirmek ve elde edilenbilgileri Türk tıp tarihi literatüründe yer alan bilgilerle karşılaştırarak sunmaktır.Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada en-Nuzhetu’l-mubhice fī teşḥīẕi’l-eẕhān ve taʿdīli’l-emzice’nin Mısır ve Lübnan’da basılmış nüshalarıincelenmiştir. Adı geçen nüshalarda gebelerin ve çocukların tedbirine yönelik ele alınan ikişer bölüm 13 Nisan – 30 Haziran 2021tarihleri arasında karşılaştırılmış, Arapçadan Türkçeye çevrilmiş ve yazının bulgular kısmında verilmiştir. Elde edilen bulgular öncelikleDāvūd el-Anṭaḳī’nin Nuzhetu’l-eẕhān fī iṣlāhi’l-ebdān adlı eserinin ilgili bölümleri ve daha sonra da Türk tıp tarihi literatüründe bukonu ile ilgili olarak yapılmış çalışmalardaki bilgilerle karşılaştırılmış ve tartışma bölümünde sunulmuştur.Bulgular: Gebelerin ve çocukların tedbirine yönelik verilen bilgiler en-Nuzhetu’l-mubhice fī teşḥīẕi’l-eẕhān ve taʿdīli’l-emzice’nin heriki nüshasında “3. Kısım 1. Fasıl 4. Bahis: Gebelerin tedbiri hakkında” ve “3. Kısım 1. Fasıl 5. Bahis: Yenidoğanın doğumundan ölümgününe kadar olan tedbiri hakkında” başlıklı bölümlerinde ele alınmıştır. Bu bölümlerde yer alan bilgilerin Dāvūd el-Anṭakī’ninNuzhetu’l-eẕhān fī iṣlāhi’l-ebdān adlı eserinde bu konuyla ilgili bölümlerdeki bilgilerle kısmen benzeşmekle birlikte çoğunlukla farklıolduğu görülmüştür. Ayrıca İslam coğrafyasında yaşamış öncüllerinin eserlerinde yer alan bilgilerle de örtüştüğünü söylemekolanaklıdır.Sonuç: Dāvūd el-Anṭakī en-Nuzhetu’l-mubhice fī teşḥīẕi’l-eẕhān ve taʿdīli’l-emzice’de öncüllerinden farklı olarak emzirilen süt miktarınıbir ölçü birimi ile ifade etmekte, çocuğu sütten kesmeyi güneşin ya da ayın su burçlarına doğru geçişi sırasında yapılmasını önermekte,çocuklarda gül ve çiçek gibi bitkilerin keskin kokularından oluşan rahatsızlıklardan ve tedavilerinden söz etmektedir.
Objective: The aim of this study is to translate the chapters on the regimens of pregnant women and children in the book al-Nuzha al-mubhija fi tashḥidh al ̄ -adhhān wa-taʿdil al ̄ -amzija written by Dāwūd b. ʿUmar al-Anṭākī aḍ-Ḍarīr in the 16th century from Arabic to Turkish and to present the information obtained by comparing it with the information in the literature of Turkish medical history. Material and Methods: In this study, two chapters about regimens of pregnant women and children in al-Nuzha al-mubhija fi tashḥidh al ̄ -adhhān wa taʿdil al ̄ -amzija were examined between April 13 and June 30, 2021. The two chapters were compared, translated from Arabic to Turkish and given in the results section of the article. The findings were compared with the relevant parts of Nuzha al-adhhān fi iṣlāhi al-abdān and other studies in the Turkish medical history literature and presented in the discussion section. Results: Information on regimens of pregnant women and children in the book are discussed in the “3 rd Chapter 1th Section 5th Bet: On the regimens of pregnant women” and “3rd Chapter 1th Section 6th Bet: About the measure of the newborn from birth to the day of death”. Conclusion: In the aforementioned work al-Anṭakī differs from their predecessors. He is expressing the amount of breastfed milk with a unit of measurement, recommends weaning the child during the transit of the sun or moon towards the water signs of zodizac, talks about the diseases and treatments caused by tangy smells such as roses and flowers in children.
