Akademik Veri Yönetim Sistemi
GAZİ YAYIEVİ, Ankara, 2024
ÖNSÖZ
Futbol, farklı hareketlerin ve farklı vücut uzuvları ile asimetri içerisinde 410 – 450 gram ağırlığında, 68-70 santimetre çevresi olan futbol topunu taşıma, saklama ve vurma becerisinin gerçekleştiği bir oyundur. Futbol, oyunculardan daima fiziksel ve mental olarak hazır oyuncular talep eder. Futbol da, bireysel beceriler zaman zaman ön plana çıkmasına rağmen, her zaman ekip olmayı başaran, bu durumu sürdürülebilir düzeyde devamlı hale getirebilen ve kaliteli antrenman yapan takımlar ön plana çıkabilir. Futbolun, ragbi oyunundan ayrılarak ilerlediği 1863 yılın dan itibaren, sistematik olmayan güce dayalı bir futbol oynanmaktaydı. Devam eden yıllarda Güney Amerika takımlarının yüksek top becerisine sahip oyuncular ile diğer kıtalardaki milli Takımlara karşı üstünlük kurduğu dönemler başladı. Henüz ciddi ve sistematik antrenmanlar başlamadığı için teknik, güç ve kuvvete karşı üstünlük sağlıyordu. 1960’lı yıllarda spordaki başarı, ülkelerin ve rejimlerin prestiji olarak görülmeye başladığında, sportif yetenek ve antrenmanlar üzerinde araştırma ve organizasyonların arttığını söyleyebiliriz. Doğu rejiminin lokomotif ülkesi Sovyetler Birliğinde bilimsel yatırımların artması ile doğru sporcu seçimi ve kaliteli antrenmanların önemi fark edilmeye başladı. Valeri Vasilyoviç Lobanovski, futbol antrenmanlarının seviyesini artırmak için laboratuvar ortamında, deneysel çalışmalar yaptığı raporlanmıştır. İlerleyen yıllarda batı ülkelerinde de yavaş yavaş rekabete ortak olmak için bilim adamlarının çalışmalarının arttığını ve bu durumun nitelikli antrenman ile ilgili yayınlara yansıdığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Profesör Tom Reilly’nin saha ve laboratuvar çalışmalarını birlikte yürütmesi sonucunda, antrenman kalitesinin önemini ortaya koyan çok sayıda araştırma sonucu ortaya çıkmaya başladı. Özellikle, Güney Amerika takımlarının fiziksel güç karşısında eski yıllardaki başarıları gerilemeye başlayınca onlar da doğru ve kaliteli antrenmanlar ile sezon öncesi ve yarışma dönemine hazırlanmanın önemini fark etmeye başladı. Günümüzde takımlar ve bireysel olarak oyuncular, sağlık ve teknolojik temelli antrenmanları daha fazla tercih etmektedir. Futbolcu seçiminde, küçük yaşlardan itibaren yetenek seçimi unsurlarına uygun ve yüksek adanmışlık duygusu olan oyuncuların uzun kilometre yaptığını hepimiz bilmekteyiz. Oyunun farklı zeminlerde, farklı hava koşullarında ve farklı dirence sahip rakipler ile oynanması yüzünden, fiziksel olarak hazır bulunuşu yüksek oyuncuları daha fazla tercih edilmektedir. Başarılı ve devamlılık kültürünü sürdüren takımların her zaman yüksek şiddette ve farklı antrenmanları standart şekilde yaptığını gözlemliyoruz. Oyuncular, bütün bir seneye yayılan hazırlanma, yarışma dönemi ve koruma antrenmanlarını yaparak 105x68’lik sahada 7140 metre karelik alanda futbol oyunun gereklerini optimum seviyede yapabileceklerini fark etmişlerdir. Oyunculuk kariyerini yükseğe çekmeye çalışanlar için sadece standart antrenmanlar asla yeterli değildir. Vücut ağırlığını, kas yapısını ve fiziksel uygunluk unsurlarını ideal seviyede tutarak, futbol oyunundaki sprint, tekrarlı sprint sayısı ve dayanıklılık seviyesi ancak daha yükseğe çekilebilir, böylelikle başarılı takımların teknik – taktik analizlerindeki seviyeye yaklaşılabilir. Dünyanın gözdesi konumunda olan Perimer lig seviyesindeki takımlar üzerinde uzunlamasına yapılan bir araştırmada, lig sıralamasında yukarıda olan takımların 21 km saatlik yüksek hızdaki sprint sayısı ve kalitesi arasında paralellik olduğu raporlanmıştır. Bu seviyeye ulaşmak için doğru oyuncu seçimi kadar kapsamlı antrenmanlar mutlaka yapılmalıdır. Yarışma döneminde doğal olarak teknik-taktik antrenmanlar daha sıklıkla yapılmaktadır ancak sezon içinde fiziksel uygunluk eşiğinin korunması için takımların sezon öncesi ve sezon dışı antrenmanların değeri ortaya çıkınca bu dönemlere özgü program ve organizasyonlar artmaya başlamıştır. Yarışma döneminde yapılması zor olan maksimal kuvvet veya kas kitlesini artırmaya yönelik antrenmanlar sezonlar arası ölü dönemde daha fazla tercih edilmektedir, devamında ise koruma antrenmanları ile seviye korunmaya çalışılmaktadır. Takımların kondisyonlarını yüksek seviyede tutmak için kapsamlı şekilde sezon öncesi antrenmanlarını ciddiye almaları gerekir. Çünkü sezon öncesi antrenmanlar bir evin inşaatında ki temele benzer, bazen de yapıyı daha sağlam yapmak için fore - kazık çakmak gerekebilir. Sağlam yapılar her türlü dış etkiye daha fazla direnç gösterir. Sonuç olarak, çok sayıda maç oynayacak oyuncuların bu dönemi çok etkin geçirmesi gerekir.
Doç. Dr. Recep Sürhat MÜNİROĞLU