Pediatrik Karaciğer Nakil Hastalarında Endokrinolojik Yan Etkilerin Değerlendirilmesi

Demirtaş Ş., Türktan İ., Kuloğlu Z., Şıklar Z., Kansu Tanca A., Aycan Z., ...Daha Fazla

27. Ulusal Pediyatrik Endokrinoloji ve Diyabet Kongresi, Antalya, Türkiye, 2 - 07 Mayıs 2023, ss.88-89

Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
Basıldığı Şehir: Antalya
Basıldığı Ülke: Türkiye
Sayfa Sayıları: ss.88-89
Ankara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Giriş-Amaç:Karaciğernaklipediatridesondönemkaraciğerhastalıklarıiçinetkilibirtedaviyöntemidirvenakilsonrasıyüksek dozsteroidiçerenimmünsüpresiftedaviuygulanmaktadır.Cerrahiteknikvetıbbitedavidekigelişmelersağkalımdabelirgin iyileşmesağlamış,bununsonucundaendokrinolojiksorunlarıiçerenuzunvadelikomplikasyonlardahabelirginhalegelmiştir. Bu çalışmada pediatrik karaciğer nakil hastalarındaki endokrinolojik etkilenmenin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç-Yöntem: Akut ya da kronik nedenlere bağlı karaciğer yetmezliği gelişen ve nakil yapılan <18 yaş olguların nakil öncesi ve sonrası klinik ve laboratuvar özellikleri, uygulanan tedavi, endokrinolojik sorunları ve izlem özellikleri araştırıldı. Bulgular: Nakil yaşı ortanca 3,5 yıl(min-maks:0,56-16,5) olan 25 hasta(E:14/K:11) değerlendirildi. Tümünde canlı vericiden nakil yapılmıştı. Steroid kullanım süresi ortalama 10,1 ay takrolimus ortanca 32 (min-maks;12-144) ay, mikofenolat mofetil ortalama 16,5 ay (min-maks;0-48) kullanılmıştı. Hastalarda nakil sonrası akut dönemde; 18(%72) olguda kısa süreli hiperglisemi gelişmiş, bunların dördünde kısa süreli (<1 hafta) insülin uygulanmıştı. Kronik dönemde; Hastaların izlem süresi ortalama 3,62±2,8 yıl olup; tüm olgularda nakil öncesi boy SDS ortalaması -1,7±1,62 iken son kontrolde -0,99±0,13 olarak bulundu(p:0.035). Hastaların nakil öncesi boy genetiğe uyumu ortalama -0,47±1,41, son kontrolde -0,13±1,44(p:0,035) olarak bulundu ve uzun süreli izlemde boy SD’lerinde iyileşme olduğu görüldü. Nakil öncesi 7 hastada boy SD <-2 iken, son kontrolde 4 hastada boy kısalığı tespit edildi. VKİ SD değerleri nakil öncesi -0,66±1,02’den nakil sonrası -0,25±1,27’e artış gösterdi(p:0,028). Nakil sırasında 19 hasta prepubertal olup, nakil sonrası pubertal progresyonları normaldi. Glukoz metabolizması açısından, nakil sonrası dört olguda(%16) sekonder diyabet gelişti ve olguların steroid tedavisinin azaltılmasıyla beraber insülin tedavisine ihtiyaçları kalmamıştı. Üç hastada(%12) osteoporoz gelişmişti. Bir olguda da nakil öncesi mevcut santral diyabet insipit devam etmişti. Sonuç: Karaciğer nakli olan hastalarda, akut ve uzun süreli izlemde, özellikle glukoz metabolizmasına ait sorunlar önem taşımaktadır. Uzun dönem izlemde yüksek doz steroid içeren immünsüpresif tedaviye karşın, primer patolojinin düzelmesi ile boy SDS ve VKİ’de anlamlı iyileşme olmaktadır.