Radyorezistans Gelişimine Atm’nin Mitokondrial Fonksiyonlar Üzerinden Etkisinin İncelenmesi

Akçalı M. A. C., Pekmezci Y., Orhan H., Karakoyun Çelik Ö., Atmaca K., Kurtman C., ...Daha Fazla

26. Ulusal Elektron Mikroskopi Kongresi, Eskişehir, Türkiye, 20 - 23 Eylül 2023, ss.117

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Eskişehir
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.117
  • Ankara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Radyoterapi kanser tedavilerinde yaygın olarak kullanılmaktadır, direkt olarak DNA hasarını veya dolaylı olarak reaktif oksijen türlerinin (ROS) üretimini indükleyerek kanser hücrelerini ortadan kaldırmaktadır. Bununla beraber, radyoterapi uygulamasının kanser hücrelerinde direnç gelişimine neden olduğu, tümörün nüksetmesine ve metastazlarına yol açabildiği de ileri sürülmektedir. Ataxia-Telangiectasia Mutated (ATM), serin/treonin özgün protein kinaz olup, DNA çift sarmal kırılmalarında ve artmış reaktif oksijen türleri (ROS) tarafından aktive edilerek, DNA onarımını gerçekleştirmekte ve mitokondrial biyogenesisi arttırmaktadır. Bu çalışmada, insan akciğer adenokarsinom hücreleri olan A549 hücrelerine uygulanan radyoterapi sonucunda, ATM ifadesi ve mitokondrial fonksiyonlar incelenerek radyasyon tedavisi sonrası ATM’nin radyorezistans gelişiminde mitokondrial fonksiyonlar üzerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.

Bu çalışmamızda hücre kültürü ortamında, A549 hücrelerine tek doz 5 Gy radyasyon uygulanarak 1. 3. ve 5. günlerde ATM’nin ekspresyon seviyeleri immünohistokimya ve Western Blot teknikleriyle; ATP seviyeleri biyolüminesans tekniğiyle, mitokondrial membran potansiyeli JC-1 prob ile, Elektron Transport Zincir Kompleksleri mRNA Ekspresyon Seviyeleri qPCR tekniğiyle incelenmiştir.  

ATM ifadesinin radyasyon uygulanan grupta 1. ve 3. gün belirgin olarak arttığı, ATP miktarının da korelasyon göstererek 1. ve 3. günde artmış olduğu ve bu süreçte mitokondri membran potansiyelinin korunduğu, 5. günde ATM ifadesinin azalmasıyla beraber ATP miktarının da azaldığı ve mitokondri membran potansiyelinin düştüğü tespit edildi. Elektron transport zincirinde ROS üretimine etkili olan kompleks 1 ve kompleks 3 mRNA seviyelerinde 3. günde anlamlı artış görüldü.

Bu çalışmada radyoterapi uygulanan A549 hücrelerine radyasyon sonrası ATM ifadesi ile mitokondriyal ROS üretimiyle ilişkili olan kompleks 1 ve kompleks 3’ün artmış olması radyorezistan gelişiminde ATM’nin  rol oynayabileceğinin bir göstergesi olarak değerlendirildi. Sonuç olarak, ATM’nin mitokondrial fonksiyonları düzelterek radyoterapi uygulaması sonrasında radyorezistans gelişiminde rol oynayabileceği sonucuna varıldı.