Türk Sinemasında Millî Mücadele ve Atatürk Dönemi Filmleri


Creative Commons License

Aysal N., Erbay H.

Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, cilt.12, sa.1, ss.397-413, 2022 (Hakemli Dergi)

Özet

1895 yılında Lumière Kardeşler’in icat ettikleri sinematograf, 1896 yılında ilk kez Türk topraklarına girmiştir. Sinematograf, zamanla sinema adını alarak dünyaya yayılmış ve tüm toplumları değişik şekillerde etkisi altına almıştır. Ülke çapında film gösterilerinin artması ve halkın sinemaya yoğun ilgi göstermesi üzerine ulusal güvenlik ve karşıt propaganda dikkate alınarak temel yasal düzenlemeler yapılmış ve sinema faaliyetlerine belirlenen kurallar çerçevesinde izin verilmiştir. Millî Mücadele Dönemi’nde İtilaf Devletleri, ABD, Osmanlı Devleti ve TBMM’ye bağlı resmî kuruluşlar ile yarı-resmî veya özel şirketler tarafından daha çok haber maksatlı belge niteliğindeki filmler çekilmiştir. Cumhuriyet’in ilk yıllarında bu belge filmler resmî veya özel yapımevlerince çekilen İstiklal Harbi, Atatürk İlke ve İnkılapları ile ilgili belgeseller ile sinema filmlerinde etkili bir şekilde sıkça kullanılmıştır. Atatürk Dönemi’nde sinemanın ulusal ve uluslararası ekonomik, teknik ve hukuksal alt yapısı oluşturulurken, Kuvayı Milliye ruhu ile Millî Mücadele’nin nasıl ve hangi şartlarda yapıldığını gelecek nesillere aktarmak maksadıyla tüm yoksunluk ve yetersizliklere karşın belgesel filmlerin yanında çarpıcı sinema filmleri de yapılmıştır.