Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kırkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KUSBD), cilt.12, sa.2, ss.543-557, 2022 (Hakemli Dergi)
İran’da gerçekleşen Meşrutiyet hareketi ülkenin siyasi, edebî ve toplumsal durumu ile birlikte basınını da etkisi altına almıştır. Meşrutiyet öncesi dönemde matbaanın İran’a getirilmesi ile gazete basımı başlamıştır. Ancak ilk dönem İran’da basılan gazetelerde daha çok saray ve saray eşrafı hakkında bilgilere yer verilmiştir. Meşrutiyet öncesi dönemde sınırlı olan gazete sayısı meşrutiyet ile birlikte artmıştır. Söz konusu dönemde eleştirel söylemler içeren mizahî gazetelerde de artış görülmüştür. Gazeteler kısmen özgürleşmiş, daha önce İran basınında fazla yer almayan siyasi ve toplumsal haberler de gazetelerde yer almaya başlamıştır. Meşrutiyet hareketinde aydınlar ve gazeteciler birlikte hareket etmiştir. Böylece gerek yurtiçinde gerek yurtdışında yayımlanan gazeteler halkın aydınlanmasını sağlamıştır. Bu dönem basınının bir diğer önemli yayın organı ise gazetecilikten sonra gelişen; ilmî, edebî ve kültürel alanda yayımlar yapan dergilerdir. Çalışmamızda İran’da meşrutiyet öncesi dönemden başlayarak gazetelerin; yayım yılı, yayımcıları, ele adlıkları konular ve yayımlanma süreleri hakkında bilgiler sunulması amaçlanmaktadır. Bu kapsamda İran’da basın-yayın hayatının başlaması, gelişmesi, meşrutiyet öncesi ve sonrası dönemde öne çıkan gazeteler ve meşrutiyet sonrasında yayımlanan dergiler ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler: İran’da Basın, Meşrutiyet Döneminde Gazeteler, Mizahî Gazeteler, Dergiler.
The constitutionalism monarchy that took place in Iran influenced the political, literary and social situation of the country, as well as the press. After the printing press was brought to Iran in the pre-constitutional monarchy period, newspaper printing started in the country. However, in the newspapers published in Iran in the first period, mostly included were information about the palace and court. Thus, the number of newspapers, which was limited in the pre-constitutional monarchy period, increased with the constitutional monarchy. In the mentioned period, an increase was observed in humorous newspapers containing critical discourses. Newspapers were partially liberated, and political and social news, which had not been covered much in the Iranian press before, began to appear in the newspapers. Intellectuals and journalists acted together in the constitutional monarchy movement. Thus, the newspapers published at home and abroad provided the enlightenment of the public. Another important publication of the press of this period was the journals that developed after journalism and published in scientific, literary and cultural fields. In our study, we aim to present information about the publication year, publishers, topics and publication times of the newspapers, starting from the pre-constitutional period in Iran. In this context, the beginning and development of the press life in Iran, the outstanding newspapers in the pre-constitutional and post-constitutional monarchy period and the journals published after the constitutional monarchy will be discussed.
Keywords: Press in Iran, Newspapers in The Constitutional Period, Humorous Newspapers, Journal.