Erişkin toplumun %90’ından fazlasını enfekte ettiği tahmin edilen, bilinen ilk onkojenik virüs olan Epstein-Barr virüs (EBV), reaktif ve neoplastik çok sayıda lezyon ile ilişkilendirilmiştir. Bu lezyon- ların ayırıcı tanısında ve EBV ile ilişkilerinin gösterilmesinde, patoloji en temel basamaklardan birini oluşturmaktadır. Ayırıcı tanıda, histomorfoloji, in situ hibridizasyon (ISH) ile EBER boyanma paterni ve immünhistokimyasal belirteçlerin önemi bulunur. Ancak immün yetmezlik ve lezyon- larla ilgili farkındalığın yerleşmemiş olması gibi bazı durumlarda ayrım güçlüğü ve tanısal zorluk yaşanabilmektedir. Bu derlemede, geniş bir literatür taraması eşliğinde, EBV’nin viral özellikleri, ilişkili olduğu bazı lezyonlar, bu lezyonların histopatolojik, immünhistokimyasal ve moleküler ayırıcı tanısı tartışılacak; ayrıca “Bir patolog ne zaman EBV ilişkili lezyondan şüphelenmelidir?”, “Hangi immünhistokimyasal ve moleküler tetkikleri uygulamalı ve bunları nasıl yorumlamalıdır?” soruları yanıtlanacaktır.
Epstein-Barr virus (EBV) is the first known oncogenic virus which affects more than 90% of the adult population. It has been associated with broad spectrum of lesions ranging from self-limiting reactive proliferations to malignant neoplasms. Pathological examination is a fundamental step in differential diagnosis and demonstration of the viral involvement. Although histomorphology, immunohistochemistry and EBER staining by in situ hybridization (ISH) are essential and helpful, in some difficult cases. The diagnosis could be difficult even for experienced pathologists. In this review, viral features of EBV, some of the associated lesions, histopathological, immunohistochemical and molecular characteristics of these lesions will be discussed with a wide literature review. Moreover, some questions such as; “When should a pathologist suspect EBV?”, “Which immunohistochemical and molecular tests should be performed and how to interpret them?” will be answered.
