Alternatif Bir Tüketim Biçimi Olarak Yavaş Moda: Atölye Ren Örneği

Yeni Medya Çalışmaları VI. Ulusal Kongre, Eskişehir, Türkiye, 16 - 17 Kasım 2023, ss.77-78

Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
Basıldığı Şehir: Eskişehir
Basıldığı Ülke: Türkiye
Sayfa Sayıları: ss.77-78
Ankara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Alternatif Bir Tüketim Biçimi Olarak Yavaş Moda: Atölye Ren Örneği

Mine Rugancı Livan, Arş. Gör., Ankara Üniversitesi mrlivan@ankara.edu.tr

Günümüz toplumu tüketim toplumu olarak ele alındığında insanların kendilerine, giydikleri kıyafetlerle, yedikleri yemeklerle, bulundukları mekânlarla kısaca tükettikleriyle birlikte bir kimlik oluşturması pratiği de anlaşılır olacaktır. Bununla birlikte tüketim karşıtı hareketlerin varlığından da bahsetmek mümkündür. Yaygınlaşan sürdürülebilirlik çabaları ile birlikte ortaya çıkan “Yavaş Moda” (Slow Fashion) kavramıyla birlikte düşünülebilecek olan tüketimi azaltma ya da kitlesel tüketim artıklarını değerlendirerek üretim yapma faaliyeti bunlardan biridir. Bu kavram, anti-modadan ya da muhalif giyinme pratiğinden farklı olarak az ve öz bir biçimde giyinmeye teşvik eden, kaynakların kullanımı konusunda sürdürülebilirliği merkeze alan bir yaklaşımı ifade eder. Yavaş moda hareketi, durduğu alternatif yer nedeniyle geleneksel kitle iletişim araçlarından ziyade, sosyal medya uygulamaları üzerinden tüketiciye seslenme yoluna gider. Sosyal ağlar üzerinden tüketici ile doğrudan ve anında iletişime geçebilmesi markanın kendisini daha iyi tanıtma imkânına sahip olmasını sağlar. Bu bağlamda yavaş moda alanında üretim yapan Atölye Ren özel bir yere sahiptir.

Bir yavaş moda üreticisi olan Atölye Ren, çevrimiçi web sayfasını ve Instagram platformunu etkin bir biçimde kullanan bir marka olarak değerlendirilebilir. Bu çalışmada, Atölye Ren'in Instagram sayfasında yaptığı paylaşımlar, metin ve görseller açısından incelenecek; web sayfaları içerik bakımından ele alınarak özellikle blog kısmındaki yazılar direniş bağlamında tartışılmaya çalışılacaktır. Ayrıca, bu iki platform üzerinden, kitlesel kapitalist üretim tarzına alternatif olma iddiasındaki Atölye Ren'in yaratıcı, onarıcı ve işbirlikçi şeklinde tanımladığı circle oluşumu ele alınacak; bu sayede, beden-kapsayıcı ve kapsayıcı-moda kavramları üzerinden toplumsal cinsiyete ve bedene yönelik eleştirel söylemlerin egemen olana karşı bir direniş pratiğine dönüştürülmesi tartışılmaya çalışılacaktır. Bu bağlamda, web sayfasında yer alan Blog bölümünde konu edinilen İrem Tütçü'ye ait “Bedene Takıntılı Bir Dünya: Bedenlerimiz Neden Terbiye Ediliyor” ve Ece Sezen Bağcı'nın “Gündelik Aktivizm ile Sınırları Bulanıklaştırmak” başlıklı yazıları atölyenin sadece yavaş moda için kıyafet üretimi yapan bir yerden daha fazlası olduğunu, alternatif bir bakışla iktidar eleştirisinin yapılabildiğini göstermesi açısından önemlidir. Aynı zamanda, Atölye Ren'in yürüttüğü Joanne Ramos'un “Çiftlik” kitabının tartışıldığı kitap kulübü ve “Etki Odaklı Moda Pratikleri” isimli 4 günlük eğitim programı, circle oluşumunun niteliklerini ortaya çıkaran örnekler olarak ele alınacaktır.

Atölye Ren, uzun süreli bir kullanım için modası geçmeyen, minimal, işlevli, herkesi kapsayan kıyafetlerin üretilmesi; yerel bir terziyle çalışılması ve çıkan atık miktarına dikkat edilerek üretim yapılması; sadece bir marka olarak değil bir 'topluluk' olarak üretmek fikrinin benimsenmesine dayanır. Eşitlik üzerine kurulu bir birliktelik düşüncesiyle seslenilmesi, seslenen olarak atölye ve seslenilen olarak müşteri ya da tüketici arasında bir hiyerarşi oluşmasına engel olur. Sosyal medyada ve web sayfasında “kız kardeşlik” temelinde bir söylem kurulduğu görülebilir. “Circle Dayanışma Ağı” olarak adlandırılan topluluk deneyimi ile birlikte 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen deprem sonrasında kadın girişimcileri “kız kardeşlik” söylemi bağlamında desteklemeleri, sosyal medya aracılığıyla istenen/umulan dayanışmayı göstermesi bakımından önemlidir. Bu bağlam gözetilerek, web sayfasına göre daha fazla paylaşım yapılan Instagram hesabı, görseller ve içeriklerle birlikte ele alınarak sürdürülebilirlik, kız kardeşlik, topluluk ve dayanışma kavramları etrafında tartışılacaktır.

Atölye Ren'in bir yavaş moda markası olması, onun, kapitalist tüketim toplumunun dışında konumlandırılmasına olanak sağlarken, satın alınan giysilerin tüketiciyi daha 'görünür' hale getireceği vurgusu ile kitle üretiminin kişiyi silikleştirmesinden farklı olarak bir 'ayrım' vaadini içinde barındırır. Çalışma kapsamında, Atölye Ren'in web ve Instagram paylaşımları eleştirel bir perspektifle ele alınarak bir topluluğun direniş biçimi olarak neleri söylediği/sunduğu anlaşılmaya ve tartışılmaya çalışılacaktır.

Anahtar Sözcükler:

Yavaş moda, tüketim, sürdürülebilirlik, Atölye Ren