Cafer Cabbarlı’nın Hikâyelerinde Kadının Bilinçlenme Süreci ve Eğitimin Rolü


Creative Commons License

Uygur E.

XI. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu, Baku, Azerbaycan, 11 - 13 Haziran 2024, cilt.1, ss.251-258

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Doi Numarası: 10.30546/100981.2024.066
  • Basıldığı Şehir: Baku
  • Basıldığı Ülke: Azerbaycan
  • Sayfa Sayıları: ss.251-258
  • Ankara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Çağdaş Azerbaycan edebiyatının sembol şahsiyetlerinden biri olan Cafer Cabbarlı şiir, hikâye ve piyes yazarı olarak Azerbaycan toplumunun aydınlanmasına önemli katkılar sağlamış bir edebiyat adamıdır. Eserlerinde yoksulluk, eğitimsizlik, cehalet, hukuk tanımazlık gibi olumsuzlukları eleştiri merkezine almıştır. Edebiyat dünyasına şiirle adım atmış, hikâye ve özellikle tiyatro eserleriyle zirveye ulaşmıştır. Eserlerinin önemli bir kısmında olumsuz gelenekleri ve kadın sorunsalını mercek altına almış; çözümü eğitim aracılığıyla kadının bilinçlenme sürecinde görmüştür. Bu bağlamda hikâye ve piyeslerinde yer verdiği kadın karakterler sürekli bir düşünsel evrim içinde olmuşlardır. Tekâmül etmekte olan kadın Cabbarlı’nın nezdinde donanımlı ve topluma yararlı kadın anlamına gelmektedir. Kaleme aldığı on dört hikâyenin bir kısmında eğitim ve kadın temaları önemli yer tutmaktadır.

Çalışmamızda hikâyelerin bir kısmına ver vermekle birlikte eğitim ve kadın temalarının ele alındığı Gülzar, Dilara, Dilber, Güler ve Firuze adlı hikâyelerine hususi önem verilmiştir. Bu hikâyeler silsile hâlinde kadınların eğitim yoluyla cehaletten sıyrılmasına, bilinçli ve donanımlı bireyler hâline gelmesine tanıklık etmektedir.

Anahtar Kelimeler: Azerbaycan edebiyatı,   Cafer Cabbarlı, eğitim, bilinçlenme, kadın hakları.

Jafar Jabbarlı, one of the symbolic figures of contemporary Azerbaijani literature, is a poet, storyteller, and playwright who has made significant contributions to the enlightenment of Azerbaijani society. In his works, he criticizes negative aspects such as poverty, illiteracy, ignorance, and lawlessness. He entered the literary world with poetry and reached the peak with his stories and especially theater works. In many of his works, he scrutinized negative traditions and the issue of women; he saw the solution in education as part of women's consciousness-raising process. In this context, the female characters he included in his stories and plays have constantly undergone a process of intellectual evolution. The evolving woman signifies a knowledgeable and beneficial member of society in Jabbarlı's view. Among the fourteen stories he penned, education and women's themes are prominent in some.

While mentioning some of the stories in our study, special emphasis has been placed on Gülzar, Dilara, Dilber, Güler and Firuze where education and women's themes are addressed. These stories, in succession, witness women emancipating from ignorance through education, becoming conscious and knowledgeable individuals.

Keywords: Azerbaijani literature, education, consciousness-raising, women's rights.