Ankara da Termal Konfor Koşulların Eğilimi ve Şehirleşmenin Termal Konfor Koşulları Üzerine Etkisi


Creative Commons License

Çalışkan O., Türkoğlu N.

Coğrafi Bilimler Dergisi, cilt.12, sa.2, ss.119-131, 2015 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 12 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2015
  • Dergi Adı: Coğrafi Bilimler Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.119-131
  • Ankara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmada birbirine yakın (26,3 km) fakat farklı arazi paterni ve kullanıma sahip iki meteoroloji istasyonunda ölçülen değerler kullanılarak hesaplanan termal algılamalar (fizyolojik eşdeğer sıcaklık, FES) karşılaştırılmıştır. FES değerleri 1975-2013 yılları arasını kapsayan günlük yerel saat 7, 14 ve 21’de ölçülen meteorolojik parametreler kullanılarak hesaplanmıştır. Ekim-mart arasında Ankara Meteoroloji İstasyonu (şehir) Esenboğa Meteoroloji İstasyonundan (kır/kasaba) daha konforlu koşullara sahiptir. Nisan-eylül arasında ise Ankara Meteoroloji İstasyonu için hesaplanan ısı stresi daha fazladır. Gelen solar radyasyon miktarının düştüğü dönemlerde şehir ve kır arasındaki farklar azalırken radyasyon oranı arttıkça farkın da arttığı gözlemektedir. Bu çalışmada ayrıca her iki istasyonun FES değerlerindeki eğilim Pearson korelasyon analizi kullanılarak incelenmiştir. 1975-2013 yılları arasında, her iki istasyon için hesaplanan FES değerlerinin istatistiki olarak anlamlı artış eğiliminde olduğu bulunmuştur. Termal algılama değerlerindeki bu artış Ankara’da 1996 öncesinde daha güçlüyken, Esenboğa’daki artış eğilimi 1996 sonrasında daha güçlüdür. İki istasyonda da en yüksek katsayı değerleri saat 21.00’de ortaya çıkmıştır. Bu durum iki alanın da artan yapılaşmaya bağlı bir sıcaklık artışına sahip olduğunun güçlü delillerini ortaya koymaktadır. Şehirler doku, yapı, geometri ve atmosferik özelliklerinden dolayı kırlardan daha geç ısınmakta ve geç soğumaktadırlar. Güneş battıktan sonra hızla soğuyan kırsal alanlara nazaran şehirleşmeye bağlı ısı artışını göstermesi açısından 21.00’deki artış eğilimi anlamlıdır.