International Marmara Social Sciences Congress (Imascon Autumn 2022), Kocaeli, Türkiye, 9 - 10 Aralık 2022, ss.40
Bu tebliğimiz, Nakşibendiyye tarikatında kelimât-ı
kudsiyye olarak bilinen on bir esasın manzum şerhi olarak niteleyebileceğimiz Nazm-Celî’nin tespit edilen tek
nüshasına dayanmaktadır. Eser, 18 Mart 1844 tarihinde Nevşehirli Şükrî Ali İbn Süleyman
tarafından mesnevî nazım şekliyle telif edilmiştir. Nazm-ı Celî’nin ulaşabildiğimiz tek nüshası, Diyanet İşleri
Başkanlığı Yazma Eserler Kütüphanesi’nde 006816-VIII numarada kayıtlı
bulunmaktadır. Osmanlı Türkçesi ile yazılan bu eser, 507 beyittir. Esere dört
beyitlik besmele, hamdele ve
salvele ile giriş yapılmıştır. Müellif eserin adını ve telif sebebini beşinci
beyitte zikretmektedir. Telif sebebinin Hak yolunu okuyucuya göstermek olduğunu
ifade etmektedir. Mukaddemedeki beyitlerde insanın en güzel biçimde
yaratıldığı, ilahi sorumluğu üstlendiği, evliyaların hak yolda insanlara
arkadaş olduğu; Bahâeddin Nakşibend’in (ö. 791/1389) yolunun da hak yol olduğu
belirtilmiştir. Eserin devamında ise Abdülhâlık Gucdüvânî (ö. 575/1179)
tarafından tanzim edilen on bir esas manzum olarak şerhedilmektedir.
This paper is based on the only identified copy of Nazm-i Celi, which we can describe as a poetic commentary on eleven principles known as kelimat-ı qudsiyye in the Naqshbandiyya sect. The work was compiled by Şükri Ali İbni Süleyman of Nevşehir in the form of mathnawi on March 18, 1844. The only copy of Nazm-i Celi that we can reach is registered in the Library of Manuscripts of the Presidency of Religious Affairs at 006816-VIII. Written in Ottoman Turkish, this work consists of 507 couplets. The work is entered with a four-couple basmala, hamdele and salvele. The author mentions the name of the work and the reason for writing in the fifth couplet. It states that the reason for writing is to show the reader the path of Truth. In the couplets in the foregoing, it is stated that man was created in the most beautiful way, assumed divine responsibility, and awliya became friends with people on the right path; it is stated that the way of Bahaaddin Naqshiband (d. 791/1389) is also the right way. In the continuation of the work, eleven principles, eight of which were edited by Abdulhalık Gucduvani (d. 575/1179), are annotated in the form of poetry.