İlkokul Öğretmenlerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeylerinin Değerlendirilmesi


Uğurluoğlu Aldoğan E., Özer H., Armağan G., Özkan N., El Alu A.

6. Uluslararası 16. Ulusal Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi, Konya, Turkey, 12 - 14 October 2023, pp.115, (Summary Text)

  • Publication Type: Conference Paper / Summary Text
  • City: Konya
  • Country: Turkey
  • Page Numbers: pp.115
  • Ankara University Affiliated: Yes

Abstract

Öğretmenlerin, çocukları sağlık sorunları hakkında eğitme, sınıf ve okul etkinlikleri yoluyla sağlık okuryazarlığı becerilerinin gelişimini kolaylaştırmadaki rolleri göz önüne alındığında, öğretmenlerin sağlık okuryazarlığı düzeylerinin belirlenmesi okul temelli sağlığı geliştirme girişimlerinin başarısı için esastır. Bu araştırmanın temel amacı, Ankara’da en fazla öğretmen sayısı bulunan Keçiören İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı ilkokullarda görev yapan ilkokul öğretmenlerinin sağlık okuryazarlığı düzeylerini değerlendirmektir. Türkiye’de, öğretmenler üzerine sağlık okuryazarlığına yönelik araştırma sayısının oldukça az olması ve bu araştırmalar içerisinde Ankara’da öğretmenler üzerine yapılan bir araştırmanın bulunmaması bu araştırmayı özgün ve önemli kılmaktadır. Tüm ilçelere ulaşmanın zorluğu ve maliyeti göz önünde bulundurularak araştırma öğretmen sayısı en fazla olan Keçiören ilçesinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında ulaşılacak örneklem sayısı evreni bilinen gruplar için kullanılan formül yardımıyla 334 olarak hesaplanmıştır. Araştırmada “gelişigüzel örnekleme” yönteminden faydalanılmıştır. Araştırmada kullanılan veri toplama aracı, 2 bölümden oluşmaktadır. Bu bölümler sosyo-demografik bilgi formu ve Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği (TSOY-32)’dir. Araştırmaya katılmayı kabul eden öğretmenlere 1 Kasım 2022 ile 6 Aralık 2022 tarihleri arasında anket uygulanmıştır. Çalışmada toplanan verilerin analizi “Microsoft Excel ve SPSS (IBM SPSS Statistics 22)” paket programı kullanılarak yapılmıştır. Verilerin normal dağılıp dağılmadığı, çarpıklık ve basıklıkları “Shapiro-Wilk, Kolmogrov Smirnov, Skewness ve Kurtosis Testi” ile incelenmiştir. Veriler normal dağılmadığından iki bağımsız grubun ölçüm değerlerinin karşılaştırılmasında “Mann Whitney U”, bağımsız üç ve daha fazla grubun ölçüm değerlerinin karşılaştırılmasında ise “Kruskal Wallis H Testi” yapılmıştır. Araştırmaya katılan 334 öğretmenin sağlık okuryazarlık düzeyleri ortalaması 32,30 olarak bulunmuştur. Bu puan ölçeğe göre değerlendirildiğinde “Sınırlı-Sorunlu Sağlık Okuryazarlığı” düzeyine karşılık gelmektedir. Ayrıca, katılımcıların minimum sağlık okuryazarlık düzeyleri 12, maksimum sağlık okuryazarlık düzeyleri ise 50’dir. Öğretmenlerin sağlık okuryazarlık düzeylerinin “aile hekimine gitme durumlarına ve herhangi bir sağlık şikâyetleri olmaksızın sadece kontrol amaçlı sağlık kurumlarına başvurma durumlarına” göre anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği bulunmuştur. Son bir yıl içerisinde aile hekimine gitmeyenlerin sağlık okuryazarlık düzeyi, gidenlerden daha yüksek çıkmıştır. Kontrol amaçlı sağlık kurumuna başvuranların sağlık okuryazarlığı düzeyi, kontrol amaçlı sağlık kurumuna başvurmayanlardan daha yüksek bulunmuştur. Bu araştırmanın örneklemini oluşturan ilkokul öğretmenlerinin, bu konuda önemli rol model olmaları nedeniyle sağlık okuryazarlığı düzeylerinin geliştirilmesi yönünde müdahaleler önerilmektedir. Sağlık sektörü, üniversiteler, eğitim sektörü ve medyanın içinde yer aldığı sektörler arası çabaların faydalı olacağı düşünülmektedir.