XII. Ulusal Göğüs Cerrahisi Kongresi, Muğla, Türkiye, 19 - 22 Ekim 2023, ss.31-32
Giriş: Cerrahi sonrası hızlandırılmış iyileşme (Enhanced recovery after surgery, ERAS) protokolleri; postoperatif sonuçları iyileştirmek için alınan perioperatif önlemlerin bütünüdür. Bu çalışmada üçüncü basamak sağlık kuruluşunda akciğer kanseri nedeni ile opere edilen ve perioperatif bakım süreci ERAS protokolleri ile yürütülen hastaların sonuçları sunulacaktır
Yöntem: Üçüncü basamak sağlık kuruluşu Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı’nda Ocak 2022-Mart 2023 tarihleri arasında akciğer kanseri nedeni ile opere edilen 193 hasta çalışmaya dahil edildi. 106 hasta erkek (%55) ve 86 hasta kadındı (%45). Ortanca yaş 61 yıldı (12-82). Hastaların anemi parametrelerine göre demir replasmanları, sarkopeni varlığına göre nutrisyon desteği ve fizik tedavi rehabilitasyon eğitimleri uygulandı. Hastalara uygulanan cerrahi girişim yolu (VATS/Torakotomi), postoperatif analjezi ihtiyacı, antikoagülan kullanım durumu, yoğun bakımda kalış süresi, postoperatif beslenmeye ve mobilizasyona başlama süresi, mesane sonda ve göğüs tüpü çekilme süreleri, hastanede kalış süreleri analiz edildi. Genel anestezi öncesi; antiemetik profilaksi ve erektör spina kas plan bloğu uygulamasının (yalnız torakotomi uygulanan hastalara) yanı sıra cerrahi sırasında multimodal analjezi uygulamaları yapıldı. VATS uygulanan hastalarda yalnızca kurtarıcı analjezik olarak hasta kontrollü analzejik pompaları ile ağrı kontrolü sağlandı. Tek akciğer ventilasyonunun olumsuz etkilerinden kaçınmak için akciğer koruyucu ventilasyon (tidal volüm 5 ml/kg), vucut ağırlığına göre kişiselleştirilmiş ekspiryum sonu pozitif basınç (Positive end-expiratory pressure, PEEP) uygulanması, kontrollü sıvı idamesi ve normotermi sağlandı. Bispektral İndeks Skoruna göre anestetik ajan titrasyonu yapıldı.
Sonuç: Minimal invaziv cerrahi uygulanan ve perioperatif bakım süreci ERAS protokolleri ile yürütülen hastalarda; maliyet avantajı sağlandığı, cerrahi travmanın olumsuz etkilerinin minimalize edildiği, postoperatif kan transfüzyon ihtiyacının azaldığı, preoperatif sigara ve alkol kullanımını engelleyici tedbirlerin alınması ile postoperatif dönemde fizyolojik ve psikolojik iyileşmenin görüldüğü, gereksiz antibiyotik kullanımının önlendiği, postoperatif ağrı kontrolünün optimize edildiği, drenlerin erkenden çekildiği, hızlı mobilizasyonun sağlandığı, erken taburculuğun ve sosyal hayata daha hızlı adaptasyonun başarıldığı bir süreç mümkündür