Akademik Veri Yönetim Sistemi
Sosyal Hizmet Sempozyumu 2022, Karabük, Türkiye, 13 - 15 Ekim 2022, ss.89
Amaç ve Kapsam: Bu araştırmanın amacı sosyal hizmet eğitiminde öncü olan sosyal hizmet
okullarında sunulan müfredatların sürdürebilir kalkınma açısından incelenmesidir. Sürdürebilir
kalkınmanın önemi ve sürdürebilir kalkınmada sosyal hizmet mesleğinin rolü düşünüldüğünde
eğitimde ne kadar karşılık bulduğunun saptanması hem yetişmiş sosyal hizmet uzmanlarının
gerçekleştirecekleri çalışmalar hem de sosyal hizmet eğitiminin kapsamı konusunda çıktılar
verecektir.
Yöntem: Araştırma doküman analizi olarak tasarlanmıştır. Analiz için internet taraması yöntemi
ile okulların müfredatlarına ulaşılmış ve dersleri sürdürebilir kalkınmayı içermeleri içerik
analizine tabii tutulmuştur. Müfredatları incelenen okullar Yök Atlas sisteminde puan
sıralamasına göre ilk 5’te olan sosyal hizmet lisans bölümlerinden oluşmuştur. Bu bölümler
sırasıyla Hacettepe Üniversitesi (HÜ), İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi (İZÜ), Ankara
Üniversitesi (AÜ), Anadolu Üniversitesi (AÜ-Örgün) ve Gazi Üniversitesi (GÜ)’dir.
Bulgular: Müfredatı incelenen bölümler içinde kalkınma ve/veya sürdürebilir kalkınma ile
doğrudan ilgili olan dersi bulunan HÜ Sosyal Hizmet Bölümü ve İZÜ sosyal hizmet bölümüdür.
HÜ sosyal hizmet bölümünde “Toplumsal Kalınma ve Sosyal Hizmet” dersi, İZÜ’de ise
“Sosyal Kalkınma ve İstihdam Politikaları” isimli derslerin ulaşılan ders içeriklerinde kalkınma
konusuna yer verildiği görülmüştür. Her iki ders de ilgili bölümlerin müfredatında seçmeli ders
olarak yer almaktadır. AÜ, AÜ-Örgün ve GÜ ise kalkınma başlığının Sosyal Politika ve Sosyal
Planlama konusundaki derslerin içeriğinde başlık olarak yer aldığı görülmüştür. Elbette fiili
olarak derslerin işlenmesinde sürdürebilir kalkınma konusuna değinilmekte olabilir fakat bu
araştırmada sosyal hizmet okullarının resmi internet sitelerinde yayınlanan dersler ve içerikleri
incelenmiştir.
Sonuç: Bulgulardaki saptamalara göre, Türkiye’nin ilk beşinde yer alan sosyal hizmet
bölümlerinde sürdürebilir kalkınmanın ders içeriklerinde yeterince karşılık bulmadığı
söylenebilir. Ayrıca sürdürebilir kalkınma ve sosyal hizmet ilişkisinin işlendiği iki dersin de
seçmeli olması, bu derslerin yeterince sosyal hizmet öğrencisine ulaşamayacağını
düşündürtmektedir. Uluslararası Sosyal Hizmet Uzmanları Federasyonu (IFSW) ve Uluslararası
sosyal Hizmet Okulları Derneği (IASSW) 2012 yılında ortak bir politika oluşturarak Sosyal
Kalkınma ve Sosyal Hizmet Küresel Gündem’i ortaya çıkarmışlardır. Bu kapsamda insan
haklarının ve eşitliğin sağlanması, yoksulluk ile mücadele, çevresel adalet ve sürdürebilir
kalkınmanın desteklenmesi sosyal hizmet mesleği için oldukça önemli görevler olarak yer
almıştır. Değişine ve gelişen dünyada yetişen yeni sosyal hizmet uzmanlarının sürdürebilir
kalkınma hakkında donanımlı olması bu nedenle önemlidir. Bu bağlamda Türkiye’de verilen
sosyal hizmet eğitimine entegre edilecek yeni dersler veya derslere eklenecek yeni içeriklerin
faydalı olacağı düşünülmektedir. Ayrıca doğrudan sosyal hizmet ve sürdürebilir kalkınmaya
odaklanacak derslerin okulların müfredatlarında zorunlu ders olarak yer alması dersin geniş
öğrenci nüfusuna erişebilmesi adına önemli görünmektedir. Sürdürülebilir kalkınma odağında
bir bakış açısı kazanan sosyal hizmet uzmanları hiç kuşkusuz eşitlik, insan hakları ve sosyal
adaletin sağlanmasında daha etkin çalışacaklardır.