Türkiye’de Şeker: Üretim, Tüketim, Ticaret ve Politikaların Kısa Bir Tartışması

Demirdöğen A.

Tarım ekonomisi araştırmaları dergisi (tead), cilt.8, ss.85-95, 2022 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Derleme
  • Cilt numarası: 8
  • Basım Tarihi: 2022
  • Dergi Adı: Tarım ekonomisi araştırmaları dergisi (tead)
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.85-95
  • Ankara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmada Türkiye şeker piyasaları politika, üretim, tüketim ve dış ticaret olmak üzere dört açıdan kısa bir şekilde tartışılmaktadır. Çalışmanın temel bulgularına göre Türkiye'de devlet, şeker piyasalarına özellikle şeker fabrikaları aracılığıyla destek vermiştir. Ancak devletin piyasalardaki rolü özellikle son dönemlerde fabrikaların özelleştirilmesi ile azalmaktadır. Şeker pancarı üretimi kotalı üretime geçiş ile giderek azalmaktadır. Benzer azalış şeker pancarı fiyatları için de geçerlidir. Ancak tüketim açısından önemli olan şeker fiyatları son kırk yıldır neredeyse hiç değişmemiştir. Tüketim alışkanlıklarındaki değişime bağlı olarak 2000'li yıllarda ham şeker tüketiminde bir azalma söz konusudur. Dış ticarette ise Türkiye şeker ve şekerli ürünlerde net ihracatçı konumundadır. Şeker piyasalarının incelenmesinin gelecek dönemlerde de önemini korumaya devam etmesi beklenmektedir.

This paper shortly discusses Türkiye’s sugar markets from four different perspectives, namely policy, production, consumption, and trade. According to the main findings of the paper, Türkiye has supported sugar markets mostly via sugar factories. However, the role of state decreases in the markets, especially with the privatization policies of sugar factories. Sugar lands significantly decreased with the production quota scheme. The same decrease is also valid for the price of sugar beets. However, the sugar prices that are significantly important for consumption are almost the same for the last four decades. The raw sugar consumption decreases after the 2000s with possibly the change of consumption habits. Türkiye is a net exporter in the trade of sugar and sugary products. It is expected that the importance of evaluating the sugar markets would keep its place in the following future.