Pierre Bourdieu’nün Siyaset Sosyolojisi


Creative Commons License

Akçaoğlu A., SUVEREN Y.

İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, cilt.42, sa.2, ss.437-459, 2022 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Bu makale, çağdaş sosyolojinin en önemli figürlerinden Pierre Bourdieu’nün geliştirdiği siyaset sosyolojisini ele alıyor. Bourdieu külliyatının güçlü bir siyasi boyutu olmasına rağmen, yaygın kanaat Fransız sosyoloğun geliştirdiği bakış açısının çağdaş toplumların karmaşık siyasi yapısını analiz edebilecek kuramsal donanımdan yoksun olduğu yönündedir. Bu makalede ise, Bourdieu sosyolojisinin dört açıdan çağdaş siyaseti ve demokrasi pratiğini anlamak için önemli olduğunu ileri sürülüyor. İlk olarak, Fransız sosyoloğun geliştirdiği ilişkisel toplum kuramının içine gömülü siyasi imalara ışık tutuluyor. Çoğul iktidar yapısının, eğilim temelli fail anlayışının ve dışlayıcı bir mücadele mahalli olarak alan kavrayışının siyasi sonuçları tartışılıyor. Ardından, toplumsal dünyanın pratik mücadeleler ve sembolik mücadeleler tarafından biçimlendirilen iki boyutlu gerçekliğinin sınıflar açısından doğurduğu sonuçlar ele alınıyor. Sınıf mücadelelerinin ihmal edilmiş boyutu olarak, sembolik mücadelelerin grupların teşkilinde ve görme ve bölme ilkelerinin biçimlenişinde oynadığı merkezi rol vurgulanıyor. Üçüncü olarak, siyasi yetkinliğin eşitsiz dağılımı neticesinde, özellikle toplumsal uzamın ekonomik ve kültürel sermaye itibarıyla en yoksun bölgelerinde kaçınılmaz bir zorunluluk olarak ortaya çıkan temsil ve vekalet bağlarının yarattığı siyasi yabancılaşmaya odaklanılıyor. Siyasi girişimcilerin, toplumsal dünyanın meşru tanımını dayatabilmek adına verdikleri mücadelenin sembolik iktidarla olan güçlü bağlarına ışık tutuluyor. Son olarak, tabi olanların maruz kaldıkları eşitsizlikleri onaylamasına ve toplumsal gerçekliğin doğası biçiminde görmesine yol açan sembolik iktidarın işleyişinde devletin rolü tartışılıyor. Tüm bu tartışmalar, siyaset sosyolojisinde çoğu zaman ihmal edilen, siyaset imkanının toplumsal koşullarına ışık tutuyor.
This article deals with political sociology as developed by Pierre Bourdieu, one of the most important figures of contemporary sociology. Despite the strong political dimension of his corpus, the perspective the French sociologist developed is thought to lack the theoretical tools for analyzing the complex political structures of contemporary societies. This article argues four aspects of Bourdieu’s sociology to be important for understanding contemporary politics and democratic practices. Firstly, the conceptual framework of his relational sociology helps expand the political vision. The plural power structure, the dispositional conceptualization of agent, and the concept of field as an exclusionary site of struggle shed light on the plural and mostly neglected sources of inequality in modern society. Secondly, his peculiar class conceptualization accentuates the ignored role symbolic struggles have in the forming of classes. Thirdly, his critical assessment regarding political representation politicizes the pre-political. The unequal distribution of political competence leads to the emergence of the political mechanisms of representation and delegation, especially for those who occupy the most deprived regions of the social space in terms of economic and cultural capital. Bourdieu helps to show the impact of symbolic struggles in order to impose a legitimate definition of the social world. Fourthly and finally, his genuine conceptualization of state sheds light on the symbolic power that allows people to confirm arbitrary social inequalities. All these debates shed light on the social conditions of political possibilities that are often neglected in political sociology.