Research Information System
76. Türkiye Jeoloji Kurultayı, Ankara, Turkey, 15 - 19 April 2024, pp.381
Türkiye, occurred with the
closure of the Tethys Ocean and led to the formation of numerous polymetallic
deposits. Northwestern Türkiye, during the Cenozoic era (particularly between
Eocene and Quaternary), was exposed to intense magmatic activity, and the ore
formations around the Biga Peninsula have been the subject of various studies.
In the Biga Peninsula and its close vicinity, Fe, Mo, Au, Ag, and notably Pb,
Zn, and Cu ore formations are widespread. Numerous studies have suggested that
the region could be an extension of the Rhodope belts and constitutes a
significant part of the Tethyan metallogenic belt. These deposits generally
classified as carbonate replacement-skarn type and vein type mineralizations.
This study aims to present preliminary
findings on the formation processes of Pb-Zn-Cu deposits in the Cunda Adası,
located in the northwest of Türkiye and north of Ayvalık. These mineralizations
consist of polymetallic base metal deposits accompanied by secondary copper and
manganese minerals. Vein-type base metal mineralizations have developed within
andesites and dacites in the region. Main ore minerals are galena, sphalerite,
pyrite with chalcosine, covellite, Cu-oxides, pyrolusite, manganite, anglesite,
sericite, and limonite, whereas the main gangue mineral is quartz. Fluid
inclusion studies on ore-bearing quartz samples compiled from the study area
revealed homogeneous temperatures ranging from 233 to 390 °C. Additionally,
sulfur isotope studies on galena and covellite minerals showed no significant
variation in S isotope values, ranging between -4.5 and -2.6 per mil. Based on
the initial findings, the deposit is considered to be a mesothermal vein-type
Pb-Zn-Cu deposit developed in volcanic host rocks.
This study was supported by Ankara University BAP (Grant No: 22B0443001) project.
Türkiye’nin
şekillenmesine sebep olan Alp-Himalaya orojenezi, Tetis Okyanusu’nun kapanması
ile meydana gelmiş ve birçok polimetalik yatağın oluşmasına sebep olmuştur.
Kuzeybatı Türkiye, Senozoyik zamanda (özellikle Eosen-Kuvaterner arası) yoğun
bir magmatik aktiviteye maruz kalmış ve Biga Yarımadası ile çevresinde oluşan
cevherleşmeler birçok araştırmaya konu olmuştur. Biga Yarımadası ve çevresinde
Fe, Mo, Au, Ag ile birlikte özellikle Pb, Zn ve Cu cevherleşmeleri oldukça
yaygındır. Yapılan birçok çalışma bölgenin Rodop kuşaklarının devamı
niteliğinde olabileceğini ve Tetis metalojenik kuşağının önemli bir bölümünü
oluşturduğunu ortaya koymuştur. Söz konusu bu yataklar, genellikle karbonat
ornatma tipi-skarn ve damar tipi cevherleşmeler şeklinde gelişmiştir.
Bu
çalışmada Türkiye’nin kuzeybatısında ve Ayvalık’ın kuzeyinde bulunan Cunda
Adası bölgesindeki Pb-Zn-Cu yataklarının oluşum süreçlerine ilişkin ilk
bulgular ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Günümüzde işletilmeyen bu
cevherleşmeler, polimetalik baz metal cevherleşmeleri ile bunlara eşlik eden
ikincil bakır ve mangan minerallerinden oluşmaktadır. Bölgede andezit ve
dasitler içerisinde damar tipi baz metal cevherleşmeleri gelişmiştir. Ana gang
minerali kuvars olan damarlarda saçınım şeklinde galenit, sfalerit, pirit ile
birlikte kalkozin, kovellin, Cu-oksitler, pirolusit, manganit, anglezit,
serüzit ve limonit oluşumları söz konusudur. Çalışma alanından derlenen
cevherli kuvars örneklerinde yürütülen sıvı kapanım çalışmları sonucunda
minerallerin homojenleşme sıcaklıklarının 233-390 ˚C arasında değiştiği tespit
edilmiştir. Bununla birlikte galenit ve kovellin minerallerinde yürütülen S
izotop çalışmaları sonucunda mineralleden elde edilen δ34SV-CDT değerlerinde
herhangi bir farklılaşma olmadığı ve değerlerin -4.5 ila -2.6 per mil değerleri
arasında olduğu tespit edilmiştir. Çalışmadan elde edilen ilk bulgulara göre
yatağın damar tipi, volkanik yan kayaçlı ve mezotermal sıcaklıklarda gelişmiş
bir Pb-Zn-Cu yatağı olabileceği düşünülmektedir.
Bu çalışma Ankara Üniversitesi BAP 22B0443001 numaralı projesi tarafından desteklenmiştir.