Cumhuriyetin 100. Yılına Armağan Kuruluşundan Günümüze Ata Yadigarı Dil ve TArih-Coğrafya Fakültesi, Levent Kayapınar,Murat Küçük,Rüya Bayar,Türkan Banu Güler,Derya Koray Düşünceli,Muhammet Öksüz, Editör, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, ss.35-70, 2023
Öz Türkiye Cumhuriyet ile yaşıt olan Antropoloji bilimi 1925 yılında Atatürk’ün de desteğiyle “Türkiye Antropoloji Tetkikat Merkezi” olarak İstanbul Darülfünunu Tıp Fakültesi’nde kurulmuştur. Bu Enstitünün kurucu üyeleri Prof. Dr. Nurettin Ali Berkol, Prof. Dr. Neşet Ömer İrdelp, Prof. Dr. Süreyya Ali, Prof. Dr. Aimé Mouchet ve İsmail Hakkı Bey (Yemen)’dir. Biyolojik/fizik antropoloji çalışmaları yapmak üzere kurulan “Türkiye Antropoloji Tetkikat Merkezi” Türkiye’de yapılmış olan antropoloji çalışmalarını bir araya getirmeyi ve gençlere antropoloji eğitimi vermeyi öncelikli görevleri arasında yer almıştır. Daha sonra, Türkiye’de antropoloji araştırmalarının bu alanda eğitim görmüş araştırmacılara devri ile akademik çalışmaların ağırlık kazandığı ikinci bir süreç başlar. Antropoloji Biliminin kurucusu Dr. Şevket Aziz Kansu, 1927’de Antropoloji eğitimi almak üzere Paris Antropoloji Okulu’na gönderilir. 1930 yılından itibaren İstanbul Üniversitesi'nin eğitim ve öğretim programlarında Antropoloji dersleri resmen yer aldı ve genç bilim insanları bu alanda yetişmek üzere yurt dışına gönderildi. 1934 yılında Ord. Prof. Dr. Muzaffer Süleyman Şenyürek de Fizik antropoloji alanında çalışmak üzere Harvard Üniversitesi'ne Prof. Dr. E. Hutton’ın yanına; 1935 yılında da Seniha Tunakan Berlin'de Kaiser Wilhelm Institüts für Anthropologie'ye Prof. Dr. Eugene Fischer'in yanına doktora yapmak üzere gönderildi. 1936- 1938 yılları arasında da Afet İnan bir araştırma için Cenevre (İsviçre) Üniversitesi'ne Prof. Dr. Eugene Pittard'ın yanında çalışmak üzere bizzat Atatürk'ün isteği üzerine gönderildi. Antropoloji Enstitüsü İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’ne nakledilmiştir ve Türk Antropoloji Enstitüsü adı altında faaliyetlerine devam etmiştir. 1961 yılında Antropoloji Kürsüsü’nde Fizik Antropoloji, Prehistorya ve Etnoloji Kürsüleri kurulmuştur. 1981 yılında ise Fizik Antropoloji, Paleoantropoloji, Etnoloji ve Sosyal Antropoloji anabilim dallarından oluşan bir bölüm oluşturulmuş ve Antropoloji Bölümü adı verilmiştir. Anahtar Sözcükler: Antropoloji; Fizik Antropoloji; Paleoantropoloji; Sosyal Antropoloji Abstract In the same age as Turkish Republic, anthropology as a science was established in 1925 in the Faculty of Medicine in Istanbul Darulfunun (The House of Multiple Sciences), with Ataturk’s support in the name of “Turkish Anthropological Research Centre”. The founding members of this institute were Prof. Dr. Nurettin Ali Berkol, Prof. Dr. Neset Omer Irdelp, Prof. Dr. Sureyya Ali, Prof. Dr. Aimé Mouchet and Ismail Hakki Bey (Yemen). Established to perform studies of biological/physical anthropology, Turkish Anthropological Research Centre considered it its major duties to bring together all studies in anthropology performed in Turkey and to provide young people with anthropology education. Later on, with the transfer of anthropological studies to the researchers educated in this area, a second period during which academic studies became much more important, started. The founder of anthropology science, Distinguished Prof. Dr. Sevket Aziz Kansu was sent to Paris School of Anthropology in 1927 to get anthropology education. From 1930 onwards, anthropology courses were officially included in the programs at Istanbul University and young scientists were sent abroad to get educated in this area. In 1934, Distinguished Prof. Dr. Muzaffer Suleyman Senturk was sent to Prof. Dr. E. Hutton to study in the area of physical anthropology at Harvard University, and Seniha Tunakan 36 was sent to Prof. Dr. Eugene Fischer at Kaiser Wilhelm Institute für Anthropologie in Berlin for doing PhD in 1935. Between 1936 and 1938, upon Ataturk’s special demand, Afet Inan was sent to the University of Geneva (Switzerland) for a research to work with prof. Dr. Eugene Pittard. In 1933, with the transformation of Istanbul Darulfunun into Istanbul University, Institute of Anthropology was moved to the Faculty of Science at Istanbul University and continued its practices with the name “Turkish Anthropology Institute”. In 1961, Physical Anthropology, Prehistory, and Ethnology became included in the Department of Anthropology. In 1981, a department including Physical Anthropology, Paleoanthropology, Ethnology and Social Anthropology was established and it was termed as the Department of Anthropology. Keywords: Anthropology; Physical Anthropology; Paleoanthropology; Social Anthropology