Akademik Veri Yönetim Sistemi
İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, cilt.15, sa.1, ss.54-68, 2024 (Hakemli Dergi)
Özet
Deniz yoluyla taşınan yüklerin %50’sinden fazlası, güvenlik açısından tehlikeli ve zararlı
madde olarak değerlendirilmektedir. Farklı zehir riskleri barındıran ve katı, sıvı, gaz gibi
çeşitli formlarda bulunan, paketli veya dökme halde taşınan bu maddelerin deniz yoluyla
yoğun olarak taşındığı görülmektedir. Tehlikeli ve zararlı madde taşıması yapılırken
herhangi bir kazanın ortaya çıkması, yaşam kaybı ve bedensel zararın yanı sıra çevre
kirliliğinden kaynaklı farklı tazminat taleplerini de beraberinde getirebilmektedir. Bu
sebeple konuya ilişkin uluslararası bir sözleşmenin yapılması gerekmiştir. Uluslararası
Denizcilik Örgütü (IMO) öncülüğünde, 1996 tarihli Tehlikeli ve Zararlı Maddelerin Deniz
Yoluyla Taşınmasına İlişkin Zararlardan Sorumluluk ve Tazminata Dair Uluslararası
Sözleşme (1996 HNS) kabul edilmişse de Sözleşme yürürlüğe girememiştir. 2010
tarihinde bir protokol ile 1996 HNS, Tehlikeli ve Zararlı Maddelerin Deniz Yoluyla
Taşınmasına İlişkin Zararların Sorumluluğu ve Tazminine İlişkin Uluslararası Sözleşme
(2010 HNS) olarak tadil olmuştur. Üzerinden 14 yıl geçmesine rağmen, Sözleşme yürürlük
koşullarını sağlamadığından henüz yürürlükte değildir. Çalışmada, 2010 HNS genel
olarak incelenmektedir. Ayrıca 2010 HNS’nin yürürlüğüne engel teşkil edebileceği
düşünülen bazı hususlar da değerlendirilmeye alınmıştır.