Mit, temeli inanca dayanan öznel, sezgisel ve kültürel bir hakikattir. Bireyleri vetoplumları birbirine bağlayan kültürel bir yapı, dünyanın ortak bir anlayışıdır. Bütün DünyaMitolojilerinin karşılaştırmalı incelenmesi, insanlığın kültürel tarihini bir bütün olarak ele almayazorlamaktadır. Güneş ve Ay fenomenlerinin ilgili kültürel sahalardaki yeri ve özellikleri ise, kültürtarihi araştırmaları bakımından özel bir öneme sahiptir. Türk mitolojisinde Güneş, çoğu zamanAy ile birlikte, bilinen en eski kült olarak tanınmaktadır. Güneş, Ay’la birlikte dünyanın merkeziolarak tasarlanan Altın Dağ’ın etrafında dönen gök cisimlerinden biridir. Güneş ya da Güneşetapınma inancının Türk mitolojisindeki karşılığı, Kün’dür. Güneş yaşamın ana kaynağıolduğundan, dişil olarak algılanmıştır. Eski kaynaklarda belirtildiği üzere Ay’ı ortaya çıkaranGüneştir, çünkü ışınlarıyla onu aydınlatmaktadır. Ay’ın yaptığı gibi Güneş de ve çoğu kez Aylabirlikte insanların dünyasına müdahale etmektedir. Bundaki amaç, imparatorluk kurucuları vekahramanlarına hayat vermektir. Türk topluluklarının kendine özgü bir biçimde geliştirdikleriköklü Güneş ve Ay inancı, zamanla zengin bir kültürel geleneğin yani mitolojinin oluşmasınasebep olmuştur. Hint mitolojisinde ise Güneş, kökeni Rig Veda ilahilerine dayanan ve doğrudanGüneş tanrısı olarak adlandırılan biçimiyle Sūrya olarak karşımıza çıkmaktadır. Sūrya, her şeyive her yeri görendir; bütün dünyaya bakar, insanların yaptıkları iyi ve kötü şeyleri izler. Duran vehareket eden her şeyin koruyucusu ve ruhudur. Ayrıca Savitri, Aryaman, Mitra, Varuṇa veUshas olarak bilinen Vedik dönem Göksel Tanrıları da Güneşle ilişkilendirilir. Çalışmanınkonusu olarak Türk ve Hint kültürlerinin özellikle seçilmiş olması, köklü bir kültürel birikime sahipolan söz konusu toplumların, güneş ve ay fenomenleri üzerinden, folklorik zenginliklerine dikkatçekmektir. Bu çalışmada bahsi geçen fenomenler aracılığıyla, iki farklı Doğu toplumuna aitarkaik bilgiler bir araya getirerek kültürel birikimlerindeki izleri sürülmeye çalışılmıştır.
Myth is a subjective, intuitive and cultural truth whose foundation is based on belief. A cultural structure that connects individuals and societies is a common understanding of the world. The comparative study of all the world mythologies compels the cultural history of humanity as a whole. The location and characteristics of the Sun and Moon phenomena in the relevant cultural sites have a special importance in terms of cultural history research. In Turkish mythology, the Sun is often recognized as the oldest known cult together with the Moon. The Sun is one of the celestial bodies that revolve around the Golden Mountain, which is designed as the center of the earth with the Moon. The Sun or Sun worship belief in Turkish mythology is Kün. Since the sun is the main source of life, it is perceived as feminine. As it is stated in the old sources, it is the Sun that reveals the Moon, because it illuminates it with its rays. As the moon did, the Sun interferes with the world of people and often with the Moon. The purpose is to give life to the founders and heroes of the empire. The deeply rooted Sun and Moon, which the Turkish communities have developed in their own way, has led to the formation of a rich cultural tradition, that is, mythology. In Indian mythology, the Sun appears as Sūrya in the form of the Sun God, whose origins are based on the Rig Veda hymns. Sūrya sees all and everything; he looks at the whole world, he follows the good and bad things people do. It is the guardian and soul of everything that stands and moves. The Vedic period celestial gods, also known as Savitri, Aryaman, Mitra, Varuna and Ushas, are also associated with the Sun. As the subject of the study, especially selected Turkish and Indian cultures, to draw attention to the folkloric richness of these societies, which have a deeply rooted cultural accumulation, through sun and moon phenomena. Through the phenomena mentioned in this study, traces of cultural accumulations have been tried to be brought together by bringing together archaic information belonging to two different Eastern societies.
