ZOYA PİRZAD’IN YEK RUZ MANDE BE ‘İD-İ PAK (PASKALYA’YA BİR GÜN KALA) ADLI ESERİNDE İRAN ERMENİLERİ


YILDIRIM S., DEVECİ BOZKUŞ Y.

Ermeni Araştırmaları Dergisi, sa.73, ss.89-108, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2023
  • Dergi Adı: Ermeni Araştırmaları Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.89-108
  • Ankara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

1952’de İran’ın Abadan şehrinde, İranlı Ermeni bir ailenin kızı olarak dünyaya gelen Zoya Pirzad, İran edebiyatının yaşayan önemli simaları arasında yer alır. Özellikle hikaye ve romanlarıyla dünya çapında bir üne sahip olan yazar gerek İran’da gerekse Ermenistan’da yakından takip edilen bir yazardır. Ünü ülke sınırlarını aşan Pirzad’ın eserleri başta Türkçe, İngilizce, Ermenice ve Fransızca olmak üzere çok sayıda dile tercüme edilmiştir. Araştırmacılar tarafından Pirzad’ın İran edebiyatının yanı sıra Ermeni Diaspora Edebiyatı’na da yeni bir bakış açısı kazandırdığı düşünülmektedir. Zira Ermeni bir ailede dünyaya gelen yazar, eserlerinde kendi inancı kapsamında İran’daki Ermeni topluluğunun Fars toplumuyla olan dini, siyasi ve toplumsal ilişkilerini irdeleyip İran’daki Ermeni ailelerinin kendi örf, adet ve inançlarını nasıl koruduklarını anlatmaktadır. İşte bu çalışmada Zoya Pirzad’ın سه کتاب (Üç Kitap) adlı eserinin içinde yer alan یک روز مانده به عید پاک (Paskalya’ya Bir Gün Kala) mecmuasında İran Ermenilerinin Farslarla olan ilişkilerinin nasıl kaleme alındığı incelenecektir. Bu çerçevede ilk etapta Pirzad’ın hayatı ve eserleri hakkında kısaca bilgi verdikten sonra, Pirzad’ın incelemeye tabi tuttuğumuz eserinde, İran Ermenilerinin yaşam tarzlarının, Farslarla olan ilişkilerinin ve İran’da yaşadıkları sorunların nasıl ele alındığına, yazarın İran Ermenilerine dair kullandığı ifadelere, terimlere ve üslubuna değinilecektir. Bu kapsamda Pirzad’ın kullandığı edebi dil, kaleme aldığı toplumsal konuların neler olduğu üzerinde de durulacaktır.
Pirzad was born in 1952 as the daughter of an Iranian Armenian family in the city of Abadan of Iran. Pirzad is among the prominent living figures of Iranian literature. The author, who has a worldwide reputation especially for her stories and novels, is a writer who is closely followed both in Iran and Armenia. The works of Pirzad, whose reputation exceeds the borders of the country, have been translated into many languages, including Turkish, English, Armenian and French. It is thought by the researchers that Pirzad brought a new perspective to Armenian Diaspora Literature as well as Iranian literature. The author, who was born in an Armenian family, examines the religious, political and social relations of the Armenian community in Iran with the Persian society within the scope of her own beliefs and explains how the Armenian families in Iran protect their customs, traditions and beliefs. In this study, it will be examined how the relations of Iranian Armenians with Persians were written in Zoya Pirzad’s work titled Yek Ruz Mande be İd-i Pak (One Day Left for Easter). In this framework, after a general evaluation of Pirzad’s life and works, how the events of 1915 were narrated in Pirzad’s three stories, the expressions, terms and style used by the author on this subject will be examined. The life of Zoya Pirzad and her works will also be examined in general terms in the study. In this context, the literary language used by Zoya Pirzad and what social issues she wrote will be emphasized.