Tanınırlık ve saydamlık derecesi bakımından deyimlerin anlaşılabilirliği


Bayat N., Çetinkaya G.

Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, cilt.0, sa.17, ss.205-232, 2014 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Tarama modelindeki betimsel nitelikli bu araştırmada deyimlerintanınırlık ve saydamlık derecesi açısından ne düzeyde anlaşıldığıaraştırılm ıştır. Katılımcılar, Antalyada sosyo -ekonomik açıdan üç farklıokulda 6., 7. ve 8. sınıflarda öğrenimlerini sürdüren 229 öğrencidenoluşmuştur. Veriler araştırmacıların geliştirdiği deyimleri anlama düzeyitesti ile toplanmıştır. Bu testte tanınırlık ve saydamlık açısından üç farklıderecede 36 deyim yer almıştır. Katılımcılardan bir bağlam içinde verilendeyimlerin anlamlarını yazmaları istenmiştir. Veriler bu yanıtların içerikçözümlemesi yoluyla elde edilmiştir. Yapılan istatistiksel çözümlemelersonuc unda katılımcıların tanınırlık açısından yüksek dereceli deyimleri vesaydamlık açısından orta dereceli deyimleri daha iyi anladığıbulgulanmıştır. Tanınırlık düzeyi yüksek ve düşük olan deyimler ilesaydamlık derecesi yüksek ve düşük olan deyimlerin anlaşılmasında pozitifve anlamlı bir ilişki olduğu bulgulanmıştır. Katılımcıların deyimleri anlamadüzeyleri sınıflarına ve öğrenim gördükleri okulların sosyo -ekonomikderecelerine göre anlamlı farklılık göstermiştir. Deyimlerin öğretimisürecinde araştırmadan elde edilen bu bulguların dikkate alınmasıönerilmiştir.
This descriptive survey model investigates the intelligibility of idioms interms of familiarity and transparency. The research participants are 229middle school students (grades 6, 7, and 8) from three schools anddifferent socio -economic backgrounds in Antalya. The data was gatheredthrough an idiom comprehension test implemented by the researchers.This test is composed of 36 idioms that differ on three levels in terms offamiliarity and transparency. Participants were asked to write themeanings of idioms presented within a context. Upon a statisticala nalysis, it was discovered that the participants understood better thoseidioms ranking high in terms of familiarity and medium in terms oftransparency. It was also discovered that there is a positive significantcorrelation between the intelligibility of idioms ranking high or low interms of familiarity, and the intelligibility of idioms ranking high or low interms of transparency. The participants intelligibility levels also varieddue to the differences in their grade levels and in the socio -economicrankings of the schools they attend. The results of this research should betaken into account in processes of idiom instruction.