Akademik Veri Yönetim Sistemi
OBEZİTE ve METABOLİK CERRAHİDE BİLİNMESİ GEREKEN ÖNEMLİ KONULAR, Hasan Elkan, Editör, İksad, Ankara, ss.75-92, 2022
Obezite; küresel olarak bulaşıcı olmayan hastalıklara bağlı ölüm sebepleri arasında sıklıkla yer almakta olup, kardiyovasküler hastalıklar, kas-iskelet rahatsızlıkları, bazı kanserler gibi sonucu mortalite ile sonuçlanabilen ve önlenebilir bir hastalıktır. Cinsiyet fark etmeksizin vücut kitle indeksinin (VKİ) ≥ 30 kg/m² olması obezite olarak tanımlanmaktadır. 18 yaş ve üzeri yetişkinler arasında, tüm Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) bölgelerinde 2000 ile 2016 yılları arasında yaşa göre standardize edilmiş obezite prevalansı da artmıştır. Prevalans, 2016 yılında küresel olarak %13,1 (12,4 - 13,9) olarak tahmin edilmiştir ve Güneydoğu Asya Bölgesinde %4,7 (3,9 - 5,6) ile Amerika Bölgesinde %28,6 (26,6 - 30,5) arasında değişmektedir(Organization, 2013). İşeri ve ark. yapmış olduğu çalışmada; Türkiye’de nüfusun çoğu (%56) aşırı kilolu, preobez (%40), obez sınıf I (VKİ: 30-35) (%12), obez sınıf II (VKİ: 35-40) (%3) ve obez sınıf III (VKİ >40) (%1) olarak değerlendirilmiştir(İşeri & Arslan, 2008). Obezite hipoventilasyon sendromu (OHS); VKİ ≥ 30 kg/m² olarak tanımlanan, obezite varlığı ile birlikte uyku solunum bozuluğu ve bilinen diğer hiperkapni sebepleri ekarte edildikten (obstrüktif veya restriktif akciğer hastalığı, ileri kifoskolyoz, hipotiroidizm, nöromusküler hastalıklar, diğer merkezi hipoventilasyon sendromları vb.) sonra kronik gündüz hipoventilasyonunun ( PaCO2 > 45mmHg) birliktelik göstermesidir(B. Mokhlesi, Kryger, & Grunstein, 2008). OHS hastalarının birçoğunda obstrüktif uyku apnesi (OSAS) OBEZİTE ve METABOLİK CERRAHİDE BİLİNMESİ GEREKEN ÖNEMLİ KONULAR | 78 gözükmekte olup, kardiyovasküler hastalıklar ve ölüm ile yüksek riskli ilişkisi ortaya konmuş ve prevalansının gider arttığı görülmüştür(Nowbar et al., 2004). Auchincloss ve ark. 1955'te OHS'li bir hastayı ayrıntılı olarak tanımladılar ve ertesi yıl Burwell ve meslektaşları OHS'lu hastaları obez, uykulu Charles Dickens karakteriyle karşılaştırarak “Pickwickian sendromu” tanımını popüler hale getirdiler(Auchincloss, Cook, & Renzetti, 1955; Bickelmann, Burwell, Robin, & Whaley, 1956). OHS’lu hastaların %90’ında uyku solunum bozukluğu OSAS sebebiyledir. %10’luk hasta grubunun ise apne-hipopne indeksi 5’in altındadır(Kessler et al., 2001; Babak Mokhlesi, Tulaimat, Faibussowitsch, Wang, & Evans, 2007). Bu hasta grubunda uykuda solunum bozukluğu, uyku hipoventilasyonu olarak etiketlenmiştir ve uyku sırasında PaCO2'de uyanıklığın 10 mm Hg üzerinde bir artış veya obstrüktif apne veya hipopne ile açıklanamayan önemli oksijen desatürasyonu olarak tanımlanmıştır