Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yetim ve Kimsesiz Çocuklar Sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 19 - 20 Kasım 2022, cilt.1, sa.5, ss.109-134
Hem geniş bir coğrafyaya hakimiyet açısından hem de uzun bir dönem hükmetme açısından Osmanlı Devleti dünya tarihinde önemli bir aktör olmuştur. Devletin bu hususiyetlerine etki eden, ya da etkilediği her yönünü bir çalışmada ele almak mümkün olmasa gerektir. Bu bağlamda çalışmamızın zamanı Osmanlı’nın son dönemi olarak yaklaşık 100-150 yılı ile sınırlandırılmıştır. Osmanlı’nın gerileme ve yıkılış sürecine karşılık gelen bu dönem hem yönetim hem halk adına oldukça acı tecrübelerin, büyük kayıpların yaşandığı bir zaman dilimini içermektedir. Savaşlar, yıkım ve sefaletin belirleyici olduğu bu dönemin en fazla etkileneni ise kimsesiz kalmış, korunmaya muhtaç yetimler olmuştur. Anne karnında iken bile çocuğun hakkı olduğunu ifade eden İslam hukukuna tabi Osmanlı Devleti’nde, çocuklar ve özellikle yetim çocuklara yönelik hizmetlerin olduğu muhakkaktır. Bu yetimler en çok neye ihtiyaç duydular, iaşe ve ibateleri için kimden destek buldular, sağlık ve eğitim imkânlarına erişim şartları nasıldı, istihdam edilme şart ve imkânları nelerdi sorularına cevap ararken, bu temel soru ve problemlere sivil toplumun ve devletin kurumsal bazda sunduğu çözümler bu çalışmanın konusudur. Ayrıca Osmanlı’dan devralınarak cumhuriyete de taşınan kurumların varlığı, bu kurumlardaki varsa değişen hususlar yine çalışmamızda ele aldığımız konular arasında yer almıştır. Kaynak olarak birinci el kaynakların kullanımına dikkat edilmekle birlikte, bu konuda yapılmış çok sayıda ikincil çalışmalardan da faydalanılmıştır.