Gıda Tiksinme Ölçeğinin Türkçe Uyarlamasının Geçerlik ve Güvenirliği

SONGÜR BOZDAĞ A. N., DEMİR G., ÇAKIROĞLU F. P.

KONURALP TIP DERGISI, cilt.15, sa.2, ss.203-209, 2023 (ESCI) identifier identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 15 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2023
  • Doi Numarası: 10.18521/ktd.1160362
  • Dergi Adı: KONURALP TIP DERGISI
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Emerging Sources Citation Index (ESCI), TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.203-209
  • Anahtar Kelimeler: Disgust, Likert Scale, Reliability, Turkish Society, Validity, VALIDATION, WASTE
  • Ankara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Amaç: Gıdalardan tiksinme duygusu, özellikle gıda seçimi ve tüketimi olmak üzere birçok durumda önemli rol oynar. Bireylerin günlük yaşamı etkileyen pek çok olayda iğrenme duygusu etkili olduğundan, bu duygunun gıdalarla ilgili davranışlardaki rolünü anlamak önem arz etmektedir. Son zamanlarda, 32 maddelik bir Gıda Tiksinme Ölçeği (GTÖ) geliştirilmiş ve onaylanmıştır. Bu çalışma, Türk popülasyonunda ilk kez GTÖ'ni doğrulamayı amaçlamaktadır.
Gereç ve Yöntem: Bu kesitsel çalışmaya Türkiye'de yaşayan, 19-65 yaş arası sağlıklı 240 kişi dahil edilmiştir. Araştırma anket formu yöntemi ile Temmuz 2020-Şubat 2021 tarihleri arasında internet ortamında yürütülmüştür. Ölçek orijinalindeki gibi altılı Likert ile değerlendirilmiştir İstatistiksel analizler R-Project programı ve lavaan paketleri ile yapılmıştır. Orijinal ölçek maddelerini test etmek için GTÖ'nin Türkçe uyarlaması (GTÖ-TR) doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ile test edilmiştir.
Bulgular: Bu çalışmada ölçeğin Cronbach's Alpha katsayısı 0.914 olarak belirlenmiştir. GTÖ-Tr alt boyutları için Cronbach's Alpha güvenirlik katsayıları 0.717-0.902 arasında değişmektedir. Doğrulayıcı faktör analizi sonucu hesaplanan uyum indeksleri de kabul edilebilir aralıktadır.
Sonuç: Çalışma sonuçları, GTÖ-TR’nin sağlıklı bireylerde oldukça güvenilir olduğunu ve gelecekteki çalışmalarda güvenle kullanılabileceğini göstermektedir. Ölçeğin, ülkemizde toplumun gıdadan tiksinmeye yönelik davranışlarının gıda israfı, obezite, yeme davranışı bozuklukları gibi pek çok konu üzerindeki etkisinin belirlenmesinde kullanılması önerilmektedir.