Akademik Veri Yönetim Sistemi
XII. Ulusal Göğüs Cerrahisi Kongresi , Ankara, Türkiye, 19 - 22 Ekim 2023, ss.65-66
Giriş: Özofagus perforasyonu tanı ve tedavisi klinisyen için çeşitli zorluklar içermektedir. Mortalitesi %20-40 civarındadır. Görece nadir görülmesi, klinik deneyim azlığı nedeniyle tanı ve tedavisinde yerleşik kılavuzlar bulunmamaktadır. Tedavisinde gözlem, endoskopik ve cerrahi tedaviler bulunmakla beraber, kime hangi tedavinin yapılacağı konusunda fikir birliği bulunmamaktadır. Biz de bu nedenle kliniğimizde özofagus perforasyonu nedeniyle tedavi uyguladığımız hastaların özelliklerini inceleyerek hastane içi mortaliteye etki eden faktörleri tespit etmeyi amaçladık
Yöntem: Kliniğimize 2010-2023 yıllarında özofagus perforasyonu nedeniyle başvuran 21 hastanın kayıtları geriye dönük incelendi. Trakeoözofagiyal fistül, cerrahi sonrası kaçak ya da perforasyon izlenen hastalar çalışma dışı bırakıldı. Tanı endoskopi, oral opaklı BT veya özofagografi ile konuldu. Müdahale kararı ve yöntemi cerrahın tercihlerine göre belirlendi. Hastaların yaş, cinsiyet, perforasyon sebebi, teşhis süresi, plevral yayılım, lokalizasyonu, operasyon ve perforasyon risk skorları (PRS) hesaplanarak hastane içi mortalite ile ilişkileri analiz edilmiştir. Perforasyon risk skoru hastaların yaş, taşikardi, lökositoz, plevral efüzyon durumu, ateş, perforasyonun sınırlanma durumu, solunum güçlüğü, tanıya kadar geçen süre, kanser varlığı ve hipotansiyon ayrı ayrı puanlanıp toplanarak hesaplanmıştır.
Bulgular: Hastaların 9’u kadın 12’ si erkek olup yaş ortalaması 53 idi. 9 hasta iatrojenik (endoskopi, servikal vertebra operasyonu, entübasyon), 6 hastada yabancı cisim (tavuk kemiği, ambalajlı ilaç), 2 hasta spontan (kusma sonrası, larinks ca), 1 hasta travmatik (kurşunlanma) perforasyon mevcut iken 3 hastada perforasyon sebebi belirlenemedi. 4 (%23.5) hastada mortalite izlendi (Tablo 1) Hastalar mortalite gelişme durumuna göre ikiye ayrılıp analiz edildiğinde sadece perforasyon bölgesinin sağkalıma etki ettiği görüldü. (Tablo 2)
Sonuç: Servikal perforasyon gelişen hastalarda mortalite izlenmemesi literatür ile uyumludur. Perforasyon risk skoru ile ilgili prospektif çalışmalar bulunmamasına rağmen hem mortaliteyi öngörmede hem de tedavi seçiminde önemli olabileceği bilinmektedir. PRS >5 olan hastalarda mortalite riski artmaktadır ve cerrahi tedaviler ön plana çıkmaktadır. Serimizde mortalite gelişen ve gelişmeyen hastaların PRS ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı olmasa da ciddi farklılık olduğunu görüyoruz (sırasıyla 7.5/4, p=0.240) Ayrıca mortalite gelişen 2 hastanın PRS’leri 5’in altında olup bu hastalarda cerrahi dışı tedaviler ön planda tutulabilirdi.