Suriyeli ve Ukraynalı Göçmen Algısı Üzerine İngiliz Basınından (The Daily Express Gazetesi) Bir Örnek

V. International Congress on Geographical Education, Antalya, Türkiye, 05 Ekim 2023

Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
Basıldığı Şehir: Antalya
Basıldığı Ülke: Türkiye
Ankara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Zorunlu göçler savaş, kıtlık, siyasal baskı ve doğal afet gibi olumsuz nedenler sonucunda gerçekleşmektedir. Uluslararasında büyük etki yaratan yakın tarihli iki göç olayı da Suriyeli ve Ukraynalı vatandaşların iç savaş ve savaş dolayısıyla ülkelerini terk etmeleriyle başlamıştır. Göç özellikle kitlesel ve düzensiz biçimde gerçekleştiğinde, göç alan ülke bağlamında güvenlik tehdidinin yanı sıra sosyolojik ve ekonomik açıdan pek çok tedirginliği beraberinde getirmektedir. Uluslararası kamuoyunda göçmenlerin kimi zaman görmezden gelindiği ve özellikle Batı medyasında ayrıştırıldığı, çifte standartlı bir dil kullanıldığı sıklıkla tartışılmaktadır. Bu çalışmada Ukraynalı ve Suriyeli göçmenlerin İngiliz medyasında nasıl ve hangi algısal temsillerle aktarıldığı ve bu algıların her iki göçmen grubu arasında ne gibi farklılıklar oluşturduğu sorularına cevap aranmıştır. Araştırma eleştirel jeopolitik yaklaşımın benimsendiği popüler jeopolitik bir çalışmadır. Popüler jeopolitik, popüler kültüre ait her türlü yazılı ve görsel medya araçlarının analiziyle gerçekleştirilen politik coğrafya odaklı çalışmalardan oluşmaktadır. Bu çalışmada İngiliz medyasını temsilen seçilen The Daily Express Gazetesi’nin Ukraynalı ve Suriyeli göçmenlere yönelik 5 Ekim 2013 ve 6 Ağustos 2023 tarihleri arasındaki haber içerikleri nitel araştırma yöntemleri içerisinde yer alan söylem ve metin analizleri ile incelenmiştir. Gazetenin göçmenlere yönelik haber içerikleri eleştirel jeopolitik kuramın metodolojisine uygun olarak yorumlanmıştır. Çalışmanın bulgularına göre her iki göçmen grubuna dair incelenen haber metinlerinde Ukraynalı göçmenlerin “mülteci, sığınmacı, iltica eden, yerinden edilmiş, masum ve savunmasız savaş mağduru insanlar” olarak nitelendirildiği bunun yanı sıra İngiltere’nin Ukraynalı göçmelere karşı “sıcak bir karşılama yeri” ve “uzman desteği sunan bir sığınak” olarak tanımlandığı görülmüştür. Suriyeli göçmenlerin ise “mülteci, sığınmacı, iltica eden” tanımlarına ek olarak “savaştan ya da zulümden kaçan” kavramlarıyla nitelendirildikleri görülmüştür. Gazete İngiltere’ye gerçekleşen Suriyeli göçleri “göçmen akını, iş yükü, maliyet, harcama ve kriz” olarak nitelendirirken İngiltere’yi Suriyeli göçmenler için “sınırları korunması gereken bir yer” olarak sunmuştur. Bu çalışmada her iki göçmen grubuna dair haber sunumlarında göçmenleri tanımlama, göçmenler açısından İngiltere’nin konumu ve göçmenler için yapılması gerekenler gibi konularda farklılıklar olduğu ve göçmenlerin bu kategoriler ile ayrıştırıldığı sonucuna varılmıştır. Dünyada gerçekleşen olay ve olguların uluslararası basında nasıl algılanmakta olduğu ve nasıl aktarıldığı bilgi üretimi ve bilginin etkisi açısından önemlidir. Bu bağlamda popüler jeopolitik çalışmalara ağırlık verilmesi hem popüler kültür aktarımında bilginin gerçekliğinin sorgulanması hem de Türkiye’de henüz yeni olan popüler jeopolitik çalışmalara katkı açısından değerlidir. Bu çalışmada Batı medyasında göçmen ayrımına İngiliz medyası bağlamında bakılmış oldu. Dünyada yine Avrupa’da ya da Türkiye özelinde çalışılmak üzere uluslararasında gerçekleşen siyasi coğrafyaya dair (eleştirel jeopolitik açıdan) pek çok konu analiz edilmeyi beklemektedir. Anahtar kelimeler: Göçmen, göçmen algısı, mülteci, popüler jeopolitik, eleştirel jeopolitik.