Balkan Mutfağı ve Türk Mutfağı Etkileşimleri


Özkaya F., Baydan S., Ünal Kirazcı B.

International Travel and Tourism Dynamics, Ankara, Türkiye, 8 - 10 Ekim 2020, ss.96-109

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.96-109
  • Ankara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Balkan halkları ile Türk toplulukları arasındaki etkileşim Türk boylarının 7. Yüzyıldaki akınları ile başlamıştır. 14. Yüzyılda Osmanlı Devleti Balkan coğrafyasına giriş yapmış ve yaklaşık 500 yıl bölgede hâkimiyetini sürdürmüştür. Türk boylarının Balkanlar’a yerleşmesi ve yüzlerce yıl süren Osmanlı hâkimiyeti neticesinde bölgenin kültürel yapısında derin değişimler yaşanmıştır. Değişimlerden en çok etkilenen kültürel unsurlardan biri de yeme içme alışkanlıkları kısaca mutfak kültürüdür. Mutfak kültürleri de akınlar, savaşlar, göçler gibi farklı siyasal veya toplumsal olayların yarattığı etkileşimlerden ciddi oranda etkilenmekte ve değişmektedir. Bu çalışmada da yüzyıllar boyunca çeşitli nedenlerle ilişki halinde olan Balkan ve Türk kültürü arasındaki etkileşimlerin mutfak kültürlerindeki yansımaları nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme yöntemiyle ortaya koyulmuştur. Balkan mutfağı ve Türk Mutfağı arasında yiyecek ve yemek isimlerinde, çok sayıda benzerlik olduğu görülmüştür. Yaşanan etkileşimde hangi kültürün baskın olduğunu söylemek zordur ancak Balkan halkları ve Türk halkının ortak bir kültürel mirasa sahip olduğu açıktır. Ortak kültürel mirasın sürdürülebilirliği açısından Balkan ve Türk Mutfağı benzer yönlerinin yapılacak çeşitli araştırmalar ile saptanması ve yazılı hale getirilmesi önerilmektedir. Gastronomi turizmi açısından bu benzerliklerin ortaya çıkarılması, dikkate alınması önemli görülmektedir. Turistik çekim unsuru olabilecek ortak veya benzer yemeklerin varlığı, kültürler arasındaki benzerliğin bir ifadesi olduğundan iki coğrafya arasındaki turizm hareketlerini artırabileceği düşünülmektedir. 

The interaction between Balkan peoples and Turkish communities began with the influxes of the Turkish tribes in the 7th century. In the 14th century, the Ottoman Empire entered the Balkan geography and reigned in the region for about 500 years. As a result of the Turkish tribes settling in the Balkans and the Ottoman domination that lasted for hundreds of years, the cultural structure of the region has experienced profound changes. One of the cultural elements that are most affected by the changes is the culinary culture. Culinary cultures are also affected and changed by the interactions created by different political or social events such as raids, wars, migrations. In this study, the reflections of interactions between Balkan and Turkish culture, which have been in contact for various reasons, on culinary cultures were revealed by using document analysis method, which is one of the qualitative research methods. There are many common food and dish names in Balkan cuisine and Turkish cuisine. It is difficult to say which culture is dominant in the interaction, but it is clear that the Balkan people and the Turkish people have a common cultural heritage. In terms of the sustainability of the common cultural heritage, it is suggested to identify and document similar aspects of Balkan and Turkish Cuisine through various researches. In terms of gastronomy tourism, it is important to reveal and take into consideration these similarities. It is thought that the presence of common or similar dishes, which can be a tourist attraction, is an expression of the similarity between cultures and can increase the tourism movements between the two geographies.